صفحه اصلی

شیرخوار به نوزاد تازه متولد شده تا پیش از یک سالگی گفته می شود

هر چند برخی از مراحل احیاء شیرخواران زیر یک سال مشابه کودکان و بالغین است ولی تفاوت‌هایی به صورت زیر وجود دارد.

• نحوه ماساژ قلبی
• نحوه باز کردن راه هوایی
• روش دادن تنفس مصنوعی
• نحوه بررسی هوشیاری طفل

نحوه ماساژ قلبی

احیاء در شیرخواران زیر یک سال نیزمانند احیا در بالغین و کودکان بسیار مهم است. ماساژ قلبی خون را به مغز و قلب می‌‌رساند.

مراحل زیر برای ماساژ قلبی شیرخواران انجام داده شود:

1. طفل بر روی یک سطح سفت و صاف و در صورت امکان محلی بالاتر از زمین مثل یک میز قرار داده شود. این کار احیا را آسانتر می‌کند.
2. به سرعت لباس‌های مصدوم از روی قفسه سینه او کنارزده شود.
3. دو انگشت (اشاره و میانی) یک دست وسط قفسه سینه درست زیر خطی که سینه‌ها را به هم متصل می‌کند قرار داده شود. انگشتان خیلی پایین قرار داده نشود.
4. قفسه سینه مصدوم به نحوی فشارداده شود که یک سوم تا یک دوم قفسه سینه فشرده شود. محکم و سریع ماساژ داده شود.
5. با سرعت100 بار در دقیقه ماساژ داده شود.
6. پس از هر ماساژ اجاره داده شود که قفسه سینه مصدوم به حالت عادی باز گردد.

نحوۀ بازکردن راه هوایی

زمانی که عملیات احیا شیرخواران انجام می شود باید تنفس مصنوعی داد تا قفسه سینه به سمت بالا حرکت کند پیش از دادن تنفس مصنوعی باید راه هوایی باز شود.

برای بازکردن راه هوایی شیرخوار باید کمی سر به عقب فشار داده شود. اگر زمانی که سر به طرف عقب فشار داده می شود بیش از حد این کارانجام شود باعث بسته شدن راه هوایی خواهد شد.

نحوۀ دادن تنفس مصنوعی

تنفس مصنوعی برای طفلی که نفس نمی‌کشد و یا هوشیار نیست جهت رساندن اکسیژن بسیار مهم است.. نیازی نیست حجم زیادی از هوا مانند تنفسی که به کودکان و بالغین داده می شود به طفل داد.

اقدامات زیرجهت تنفس مصنوعی به شیرخواران توصیه می شود:

1. راه هوایی مصدوم باز نگه داشته شود.
2. یک دم عادی کشیده و با دهان احیا کننده دهان و بینی طفل پوشانده شود.
3. بازدم به مصدوم داده شود.
4. به بالا آمدن قفسه سینه دقت شود (هر تنفس باید کمتر از یک ثانیه طول بکشد).
5. یک بار دیگر مراحل بالا انجام شود( دو تنفس مصنوعی به مصدوم داده شود).

توجه : اگر دهان احیاکننده کوچک است و نمی‌تواند دهان و بینی طفل را بپوشاند، احیاکننده باید دهان خود را بر روی بینی طفل بگذارد و از راه بینی تنفس مصنوعی بدهد. شاید لازم باشد دهان طفل را بسته نگاه دارد تا هوا از دهان بیرون نیاید.

نحوۀ بررسی هوشیاری طفل

پس از انجام عملیات احیا هوشیاری طفل بررسی شود. برای این منظور به پای طفل ضربه زده و با صدای بلندمصدوم صدا زده می شود.

تماس با اورژانس

اگر طفل هوشیار نیست باید هر چه سریعتر با اورژانس 115 تماس گرفته شود.

مراحل زیر برای تماس با اورژانس انجام داده می شود.

• اگر طفل هوشیار نیست، با صدای بلند کمک خواسته شود، اگر کسی برای کمک آمد از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، نزد طفل مانده و عملیات احیاء آغاز شود.

توجه : اگر به طفل تنفس مصنوعی داده شد و قفسه سینه بالا نیامد، باید پیش از دادن تنفس مصنوعی بعدی مجدداً راه هوایی باز شود.

خلاصه مراحل احیاء شیرخوران 

1. اطمینان حاصل شودکه محل امن است.
2. با ضربه زدن به پای طفل و صدا کردن هوشیاری او ارزیابی شود.
3. دقت شودکه آیا طفل تنفس عادی دارد یا خیر.
4. اگر طفل هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، پیش طفل مانده و عملیات احیا آغاز شود.

5.  طفل بر روی یک سطح صاف و سفت، ترجیحاً بلند از سطح زمین قرار داده شود.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه داده شود. اجازه داده پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی باز شود.

8.   2 تنفس مصنوعی (هر تنفس در عرض 1 ثانیه) داده و دقت شود که با هر تنفس قفسه سینه بالا بیاید.

9.  پس از 5 چرخه 30 ماساژ قلبی و 2 تنفس مصنوعی، اگر هنوز به اورژانس اطلاع داده نشده است، می‌توان طفل را برای تماس با اورژانس تنها گذاشت. 11.چرخه احیا 30 ماساژ قلبی و 2 تنفس مصنوعی ادامه داده شود. تا زمانی که طفل حرکتی کند و یا تیم اورژانس به بالین طفل برسند.

10. پس از آنکه به تمام سوالات متصدی اورژانس پاسخ داده شد، به سرعت به پیش طفل باز گشته و عملیات احیا ادامه داده شود.

توجه : اگر طفل جراحت  وآسیبی پیدا نکرده است و احیا کننده تنهااست، پس از هر پنج چرخه، 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی، می‌تواند طفل را برای تماس با اورژانس 115 همراه خود ببرد.

با توجه به این که سن دقیقی را برای بلوغ نمی توان در نظر گرفت باید ملاک‌های دیگری را برای ارزیابی بلوغ افراد در نظر گفته شود. ولی در شرایط اورژانس ارزیابی بلوغ مصدوم لازم نیست. اگر فکر می‌کنید مصدوم بالغ است احیاء بالغین را انجام شود در غیر این صورت از اقدامات احیاء کودکان بالای یک سال استفاده شود. این امر نباید باعث شک شود؛ باید هر چه سریعتر عملیات احیاء راآغاز کرد.

هر چند احیاء کودکان و بالغین بسیار به هم شبیه است ولی تفاوت‌هایی وجود دارد.

• زمانی که باید با اورژانس تماس گرفته شود
• میزان هوا برای تنفس مصنوعی
• عمق ماساژ قلبی
• تعداد دست برای ماساژ قلبی

تفاوت با احیاء بالغین

چه زمانی باید با اورژانس تماس گرفته شود؟

اگر فرد احیاکننده تنهاست پیش از آنکه با اورژانس 115 تماس بگیرد بایدپنج چرخه احیاء (30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی) را انجام دهد. پس از انجام این پنج چرخه که در حدود دو دقیقه طول می‌کشد، می‌توان مصدوم را برای تماس با اورژانس ترک کرد.

چه میزان هوا برای تنفس مصنوعی باید استفاده شود ؟

تنفس مصنوعی در احیاء کودکانی که هوشیار نیستند بسیار اهمیت دارد. زمانی که به یک کودک تنفس مصنوعی داده می شود، باید به بالا آمدن قفسه سینه دقت کرد. برای دادن تنفس مصنوعی به کودکان کوچکتر نیاز به دمیدن هوای کمتری نسبت به کودکان بزرگتر و بالغین است . هر چند باز هم هر تنفس مصنوعی باید منجر به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم شود.

عمق ماساژ قلبی به چه میزان باشد؟

ماساژ قلبی کودکان باید عمقی در حدود یک سوم عمق قفسه سینه کودک را داشته باشد. یعنی در زمان ماساژ قلبی باید در حدود یک سوم قفسه سینه کودک فشرده شود.

تعداد دست برای ماساژ قلبی

برای احیا کودکانی با جثه خیلی کوچک شاید لازم باشد که ماساژ قلبی را تنها با یک دست انجام داد. به هر حال ماساژ قلبی چه با یک دست و چه با دو دست انجام داده شود، مهم این است که در حدود یک سوم  قفسه سینه کودک فشار داده شود.

خلاصه مراحل احیاء کودکان زیر یک سال

1. اطمینان حاصل شود که محل امن است.
2. اطمینان حاصل شود که مصدوم بر روی سطحی صاف و سفت، به پشت دراز کشیده است.
3. در کنار مصدوم زانو زده شود. به شانه‌های وی ضربه زده شود و او را صدا کرده و دقت شود که پاسخی می‌دهد یا خیر.
4. به تنفس مصدوم دقت شود که آیا تنفس عادی دارد یا خیر.
5. اگر مصدوم هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، از او خواسته شودکه با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، خود فرد با اورژانس 115 تماس بگیرد.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه به مصدوم داده شود. محکم و سریع ماساژ داده و اجازه داده شود که پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی مصدوم بازشود و دو تنفس مصنوعی داده( هر تنفس در عرض یک ثانیه) باید به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم با هر تنفس مصنوعی دقت کرد. تنفس مصنوعی نباید بیش از 10 ثانیه بین ماساژ‌های قلبی وقفه ایجاد کند.

8.  پس از پنج چرخه، 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی، اگر هنوز کسی با اورژانس تماس نگرفته است احیاکننده این کار را انجام داده و با 115 تماس بگیرد.

9.  پس از آنکه به تمام سوالات متصدی اورژانس پاسخ داده شد، نزد مصدوم باز گشته و عملیات احیا ادامه داده شود.

10.  چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکتی از خود نشان دهد و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند متوقف نشود.

توجه: نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست

در اولین دقایق پس از ایست قلبی ناگهانی ممکن است مصدوم نفس نفس بزند و یا بریده بریده نفس بکشد. نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست.

توجه : اگر مصدوم نفس نفس می‌زند، علمیات احیا ادامه داده شود. این مصدوم به تمامی مراحل احیاء نیاز دارد.

وضعیت بهبودی

اگر مصدوم تنفس عادی دارد ولی هوشیار نیست، باید او را به یک سمت خوابانید تا تیم اورژانس به محل برسد. خواباندن مصدوم به یک سمت کمک می کند تا راه هوایی وی باز بماند ولی باید مراقب تنفس او بود که اگر تنفس مصدوم قطع شد احیاء آغاز شود.

توجه : ممکن است تشخیص تنفس عادی مشکل باشد. اگر شک حاصل شودکه مصدوم تنفس عادی دارد یا خیر، باید احیاء را آغاز نمود.

احیاء به معنای بازگردان عملکرد قلبی با اولین اقداماتی که می توان برای مصدوم انجام داد که این اقدامات شامل:

1. تماس با اورژانس 115
2. 30 ماساژ قلبی
3. باز کردن راه هوایی (تنها برای افراد آموزش دیده)
4. دو بار تنفس مصنوعی (تنها برای افراد آموزش دیده)

توجه : تا حرکت کردن مصدوم یا رسیدن تیم اورژانس چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود.

توجه: مشخص شده است که احیا فقط با ماساژ قلبی به اندازه عملیات احیاء مرسوم ، موثر است

مهمترین نکات:

• با اورژانس 115 تماس گرفته شود
• وسط قفسه سینه محکم و سریع فشار داده شود(ماساژ قلبی)
• اگر اطمینان حاصل شد که عملیات احیاء با تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی موثر و با کمترین وقفه در ماساژ انجام می شود ، پس عملیات احیاء مرسوم و یا احیاء فقط با ماساژ قلبی تا زمان رسیدن تیم اورژانس به بالین مصدوم ادامه داده شود
• اگر اطمینان حاصل نشد که عملیات احیاء با تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی موثر و با کمترین وقفه در ماساژ انجام می شود پس احیاء فقط با ماساژ قلبی انجام داده شود . ماساژ قلبی باید تا زمان رسیدن تیم اورژانس به بالین مصدوم انجام شود.

به همین منظور مراحل احیاء پایه باید به ترتیب و پشت سر هم انجام شوند:

• انجام ماساژ قلبی
• دادن تنفس مصنوعی که باعث بالا آمدن قفسه سینه مصدوم می شود.

توجه : چون نمی توان سن دقیقی را برای بلوغ در نظر گرفت باید ملاک های دیگری برای ارزیابی بلوغ افراد در نظر گرفته شود. ولی در شرایط اورژانسی ارزیابی بلوغ مصدوم لازم نیست. اگر مصدوم بالغ است احیاء بالغین انجام داده شود در غیر اینصورت از اقدامات احیاء کودکان بالای یک سال استفاده شود. این موضوع نباید باعث شک شود، باید هر چه سریعتر عملیات احیاء را آغاز نمود.

ماساژ قلبی

مهمترین مرحله احیاء بالغین ماساژ قلبی است. در ماساژ قلبی خون به مغز و قلب مصدوم رسانده می شود.

اقدامات زیر برای ماساژ قلبی به یک فرد بالغ لازم است:

1. در کنار مصدوم زانو زده شود .
2. اطمینان حاصل شودکه مصدوم بر روی سطح سفت و صاف دراز کشیده است. اگر مصدوم رو به زمین است آرام به پشت خوابانیده شود .
3. اگر امکان دارد به سرعت‌ لباس‌های مصدوم از روی قفسه سینه او کنار زده شود. در صورت عدم امکان، نیازی به انجام آن نیست.
4. پاشنه کف یک دست در نیمه تحتانی جناغ بیمار قرار داده شود (وسط قفسه سینه بر روی خطی که نوک سینه‌ها را به هم متصل می‌کند). پاشنه کف دست دیگر بر روی دست اول قرار گیرد.
5. مستقیم بر روی قفسه سینه مصدم فشار آورده شود به نحوی که قفسه سینه 4 تا 5 سانتیمتر فشرده شود. ماساژ محکم و سریع باشد.
6. با سرعت حداقل 100 با در دقیقه ماساژ داده شود.
7. باید پس از هر ماساژ اجازه داده تا قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

باز کردن راه هوایی

«اگر احیاکننده قبلاٌ آموزش ندیده‌ نیازی به انجام این مرحله نیست»

زمانی که تنفس مصنوعی به مصدوم داده می‌شود باید منجر به بالا آمدن قفسه سینه شود. اما پیش از دادن تنفس مصنوعی باید راه هوایی مصدوم باز شود.

اقدامات زیر برای باز کردن راه هوایی مصدوم لازم است:

1. دست بر روی پیشانی بیمار قرار داده و سر به عقب فشار داده شود.
2. انگشتان دست دیگر بر روی قسمت استخوانی چانه گذاشته و چانه به بالا کشیده شود. بر روی بافت نرم گردن و زیر چانه فشار وارد نشود.
3. چانه بالا کشیده شده تا فک به جلو حرکت کند.

تنفس مصنوعی 

«اگر احیاکننده قبلاً آموزش احیاء ندیده نیازی به انجام این مرحله نیست»

نفس کمک دهنده، به کسی که نمی تواند نفس بکشد اکسیژن می‌رساند.

اقدامات زیر برای تنفس مصنوعی لازم است:

1. راه هوایی باز نگه داشته شود.
2. بینی مصدوم با یک دست بسته شود.
3. یک دم عادی کشیده شده و سپس دهان مصدوم با دهان پوشانده شود.
4. بازدم به مصدوم داده شود.
5. به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم دقت شود.
6. این مراحل باید در عرض یک ثانیه انجام شود.
7. یک بار دیگر مراحل بالا تکرار و یک نفس مصنوعی دیگر به مصدوم داده شود.

توجه : اگر تنفس مصنوعی به مصدوم داده شد ولی قفسه سینه او بالا نیامد، یعنی انسدادی وجود دارد. باید پیش از دادن تنفس مصنوعی بعدی دوباره راه هوایی مصدوم را باز نمود.

در این زمان، احیا باید چرخه‌ای از  30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی باشد. بین هر 30 ماساژ قلبی بیش از چند ثانیه وقفه وجود نداشته باشد.

ایست قلبی تنفسی به حالتی گفته می شود که فرد در اثر یکسری از عوامل مثل بیماری ها،ضربه های ناگهانی به اندام های حیاتی بدن ، مصرف یکسری از داروها ، حوادث و…. دچار ایست قلبی و به دنبال آن دچار ایست تنفسی می گردد. در واقع فرد به طور ناگهانی کارایی قلب خود را به دنبال عوامل مطرح شده در یک لحظه از دست داده و از آنجایی که خونرسانی کلیه ارگان ها بر عهده قلب می باشد این عمل مختل شده و اولین سیستمی که تحت تاثیر قرار می گیرد سیستم تنفسی است و فرد به دنبال عدم کارایی قلب، کارایی سیستم تنفسی خود را نیز از دست می دهد.

بنابراین نجات یافتن یک فرد بالغ از ایست قلبی ناگهانی، به این بستگی دارد که بلافاصله عملیات احیا انجام شود.

به همین منوال مهمترین عامل در کنترل، کاهش و پیشگیری از عوارض جبران ناپذیر ایست ناگهانی قلبی- تنفسی ، آموزش و افزایش سطح آگاهی عموم مردم در رابطه با احیا قلبی- ریوی می باشد. متأسفانه کمتر از یک سوم افرادی که در خانه، محل کار یا اماکن عمومی دچار ایست قلبی ناگهانی می شوند، اقدامات احیاء را دریافت می‌کنند. اکثر افرادی که آموزش احیاء را ندیده‌اند در چنین زمانی می ترسند که اقداماتشان غلط باشد و یا وضعیت مصدوم را بدتر کند.

چرخه احیاء

زمانی که عملیات احیاء انجام می شود باید چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی رعایت شود. باید سعی کرد که بین هر 30 ماساژ قلبی بیشتر از چند ثانیه وقفه وجود نداشته باشد. همچنین دو تنفس مصنوعی در 5 ثانیه به مصدوم داده شود. ولی نباید بیش از 10 ثانیه طول بکشد.

عملیات احیاء درست باید به ترتیب مراحل زیر باشد:

1. اطمینان از امنیت محل.

2.  اطمینان حاصل شودکه مصدوم بر روی سطحی صاف و سفت، به پشت دراز کشیده است.

3.  در کنار مصدوم زانو زده، به شانه‌های وی ضربه وارد نموده، او راصدا کرده و دقت شود که پاسخی می‌دهد یا خیر.

4.  به تنفس مصدوم دقت شودکه آیا تنفس عادی دارد یا خیر.

5.  اگر مصدوم هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، باید از او خواست که با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، احیاکننده با اورژانس 115 تماس بگیرد.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه به مصدوم داده شود. محکم و سریع ماساژ داده و اجازه داده شود پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی مصدوم بازشده و دو تنفس مصنوعی داده شود(هر تنفس در عرض یک ثانیه) به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم با هر تنفس مصنوعی دقت شود. تنفس مصنوعی نباید بیش از 10 ثانیه بین ماساژ‌های قلبی وقفه ایجاد کند.

8.  چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکتی از خود نشان دهد و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند متوقف نشود.

توجه:نفس نفس زدن تنفس عادی نیست.

در اولین دقایق پس از ایست قلبی ناگهانی ممکن است مصدوم نفس نفس بزند و یا بریده بریده نفس بکشد. نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست.

توجه : اگر مصدوم نفس نفس می‌زند، علمیات احیا ادامه داده شود. این مصدوم به تمامی مراحل احیاء نیاز دارد.

وضعیت بهبودی

اگر مصدوم تنفس عادی دارد ولی هوشیار نیست، مصدوم را به یک سمت خوابانیده و منتظر مانده تا تیم اورژانس به محل برسد. خواباندن مصدوم به یک سمت کمک می کند تا راه هوایی وی باز بماند ولی باید مراقب تنفس او بود اگر تنفس مصدوم قطع شد احیاءآغاز شود.

توجه : ممکن است تشخیص تنفس عادی مشکل باشد. اگر شک وجود داشته باشدکه مصدوم تنفس عادی دارد یا خیر، باید احیاء را آغاز نمود.

در ایران شماره 115 امدادگر را به مرکز مدیریت حوادث و فوریت های پزشکی محلی متصل می‌کند. دستورالعمل زیر امدادگر را راهنمایی می‌کند که چگونه با اورژانس 115 تماس بگیرد:

• اگر امدادگرتنهاست باید :
  • فریاد بزند و کمک بخواهد و در همین زمان بررسی مصدوم را آغاز کند.
  • اگر کسی برای کمک نیامد و اقدام فوری برای مصدوم لازم نیست.
    • می‌تواند چند لحظه مصدوم را برای تماس با اورژانس 115 تنها بگذارد.
    • اگر جعبه کمک‌های اولیه در دسترس است، آن را نزد مصدوم بیاورد.
    • فوراً نزد مصدوم برگردد.
• اگر افراد دیگری برای کمک هستندامدادگر باید :
  • نزد مصدوم بماند و اگر اقدامات احیا یا کمک های اولیه را می داند، آماده باشد که آنها را انجام دهد.
  • فرد دیگری را برای تماس با اورژانس 115 و آوردن جعبه کمک‌های اولیه بفرستد.

زمان تماس با اورژانس 115

به عنوان یک قانون، باید با 115 تماس بگیرد و کمک بخواهد، هنگامی که :

• کسی آسیب شدید دیده یا دچار بیماری اورژانسی و مخاطره آمیزی شده است.
• امدادگر مطمئن نیست که در این فوریت پزشکی باید چه کاری انجام دهد.

امدادگر باید به خاطر داشته باشد: تماس با اورژانس 115 حتی زمانی که احتمال دارد نیازی نباشد بسیار بهتر از آن است که کسی به کمک اورژانس نیاز داشته باشد و با 115 تماس گرفته نشود

• اگر مصدوم به صدا کردن و تکان دادن عکس العمل نشان نمی‌دهد.
• بیماری که دچار درد و ناراحتی ناگهانی قفسه سینه شده است.
• فردی که دچار علایم سکته مغزی شده است.
• فردی که دچار اختلال تنفس و مشکل در نفس کشیدن شده است.
• فردی که دچار آسیب و سوختگی شدید شده است.
• فردی که دچار تشنج شده است.
• فردی که ناگهان نتواند یکی از اعضاء بدنش را حرکت دهد.
• فردی که دچار برق گرفتگی شده است.
• اگر کسی دچار مسمومیت با سم شده است.
• اگر کسی سعی کرد خودکشی کند.

سئوالات متصدی اورژانس

امدادگر زمانی که با اورژانس 115 تماس می‌گیرد باید آماده باشد که به چند سوال درباره موقعیت اورژانس پاسخ دهد این‌ها برخی از سوالاتی هستند که احتمالاً متصدی اورژانس از امدادگر می‌پرسد :

• محل حادثه کجاست؟ وامدادگر از چه شماره‌ای تماس می‌گیرد؟
• چه موقعیت اورژانسی پیش آمده است؟
• نام امدادگرچیست ؟
• آیا مصدوم هوشیار است؟
• آیا مصدوم تنفس عادی دارد؟
• آیا امدادگر می‌تواند اقدامات احیاء یا کمک‌های اولیه را انجام دهد؟

امدادگر به خاطر داشته باشد: تا زمانی که متصدی ازامدادگر نخواسته است تلفن را قطع نکند. برخی از متصدیان اورژانس آموزش دیده اند که امدادگررا برای کمک به مصدوم راهنمایی کند تا بتواند اقدامات احیاء و کمک های اولیه را انجام دهد.

• امدادگرچگونه علت را پیدا کند؟

پس از آنکه مطمئن شود که محل حادثه امن است باید بفهمد که علت حادثه چیست تا بتواند به مصدومین کمک کند. ابتدا عوامل تهدید کننده حیات و سپس علل دیگر باید بررسی شود.

مراحلی که در ادامه ذکر شده است به امدادگر کمک می کند تا علت حادثه را بیابد و بتواند به بهترین نحو به مصدومین کمک کند. این مراحل به ترتیب ذکر شده‌اند.

مرحله 1- محل حادثه امن است.

زمانی که امدادگر به محل حادثه نزدیک می‌شود اطمینان حاصل کند که محل امن است. سعی کند با نگاه به اطراف نشانه‌ای که او را به علت حادثه نزدیک می‌کند بیابد.

مرحله 2- آیا مصدوم هوشیار است.

هوشیاری فرد آسیب دیده را بررسی کند. به شانه‌های مصدوم ضربه بزند و با صدای بلند از او بپرسد «حالتان خوب است؟»

• مصدومی که هوشیار باشد به یک نوعی پاسخ امدادگر را می‌دهد. ولی باید به خاطر داشته باشد، مصدومی که اکنون هوشیار است ممکن است تا چند لحظه دیگر هوشیاری خود را از دست بدهد. پس باید مرتباً هوشیاری مصدوم را بررسی کند.
• اگر مصدوم هوشیار است و می‌تواند به سوالات امدادگر پاسخ دهد، به او بگوید که می‌خواهد کمک کند و مشکل را از او بپرسد.
• اگر مصدوم تنها حرکات جزئی می‌کند، به خود می‌پیچد و یا فقط ناله می‌کند؛ باید با اورژانس 115 تماس بگیرد و یا از کسی بخواهد این کار را انجام دهد.
• مصدومی که هوشیار نیست و تحت هیچ شرایطی به تحریکات امدادگر پاسخ نمی دهد. باید فوراً با اورژانس 115 تماس بگیرد و یا از کسی بخواهد این کار را انجام دهد.

مرحله 3- تنفس مصدوم را بررسی کند.

• بررسی کند که آیا مصدوم نفس می‌کشد یا خیر.
• اگر مصدوم تنفس عادی ندارد و یا بریده بریده نفس می‌کشد، آن را بدون تنفس اطلاق کند.

مرحله 4- نشانه‌ای از جراحت

• به دنبال نشانه های بارز از جراحت مانند خونریزی، شکستگی استخوان، سوختگی و یا گاز گرفتگی باشد.

پس از کمک به مصدوم

مراقبت پزشکی از مصدوم

امدادگر نیازی نیست تصمیم بگیرید آیا مصدوم پس از کمک‌های اولیه نیازی به مراقبت‌های پزشکی دارد یا خیر. امدادگران پیش بیمارستانی اورژانس 115 باید در این مورد تصمیم بگیرند.

شرایط احساسی و روانی امدادگر

پس از هیجانات یک موقعیت اورژانس، ممکن است امدادگراحساس یاس و افسردگی کند، حتی اگر حادثه به خیر گذشته باشد. به هر حال در این لحظات بحرانی مسئولیت‌ شرعی، انسانی و اخلاقی بسیاری بر عهده امدادگر است. به محض اینکه افراد آموزش دیده مثلاً تیم اورژانس از راه رسیدند، امدادگرکنار می رود؛ پس ممکن است امدادگراحساس کند به او بی‌توجهی شده یا حس بدی پیدا کند،  ولی باید اجازه دهد تا آن‌ها به مصدوم کمک کنند. اگر تمام این اقدامات نتیجه ندهد ممکن است احساس گناه به امدادگر دست دهد و خود را سرزنش کند. این احساسات عجیب نیست و ممکن است برای هر امدادگری پیش بیاید. امدادگر می تواند این احساسات را با مشاور، پزشک، پرستار و یا دیگر پرسنل درمانی در میان بگذارید.

اگر فرد بالغی ناگهان از هوش برود، هر کسی که در نزدیکی مصدوم است (چه آموزش دیده و چه آموزش ندیده) باید :

• با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• وسط قفسه سینه را محکم و سریع فشار دهد(ماساژ قلبی)

مطالعاتی که در شرایط اورژانس واقعی در خانه، محل کار و اماکن عمومی انجام شده، مشخص کرده است که «احیاء فقط با ماساژ قلبی» می تواند به اندازه عملیات احیاء مرسوم موثر باشد. انجام عملیات احیاء برای فرد بالغی که به علت ایست قلبی ناگهانی از هوش رفته است می‌تواند شانس ادامه حیات را دو یا سه برابر کند.

توجه: بطور عادی فرد بالغی دیده نمی شود که ناگهان از هوش برود و به زمین بیفتد.

اگرچنین اتفاقی افتاد:

• با اورژانس 115 تماس گرفته شود .
• محکم و سریع قفسه سینه او ماساژداده شود.

جعبه کمک های اولیه محتوی وسایلی است که امکان دارد امدادگر در یک فوریت پزشکی به آن‌ها نیاز داشته باشد.

امدادگر باید به نکات زیر توجه کند:

• جعبه کمک‌های اولیه باید محکم و ضد آب باشد.
• بداند که جعبه کمک‌های اولیه را کجا قرار می‌دهد.
• هر بار که از محتویات جعبه استفاده شد آن‌ها را برای فوریت‌ بعدی جایگزین کند.
• پس از هر بار استفاده از جعبه کمک‌های اولیه، بررسی کند که برای فوریت‌ بعدی کامل باشد.

فهرست زیر وسایل و ابزاری که در هر جعبه کمک‌های اولیه باید موجود باشد را مشخص کرده است:

• داروها
  • پماد آنتی‌بیوتیک
  • محلول بتادین
  • گاز ضدعفونی
  • سواپ ضدعفونی
  • پماد سوختگی(بدون توصیه پرسنل درمانی از پماد استفاده نکند)
• باندها و پوشش‌ها
  • چسب زخم
  • پنبه استریل
  • سواپ با سر پنبه‌ای
  • گاز استریل
  • باند لوله‌ای کوچک و بزرگ
  • باند کشی کوچک و بزرگ
  • گیره باند
  • چسب ضد آب
  • باند سه گوش
  • پوشش چشم و محافظ آن
• وسایل و موارد دیگر
  • محلول شستشوی دست
  • چراغ قوه کوچک
  • ژل وازلین
  • محلول شستشوی چشم استریل
  • سنجاق قفلی
  • قیچی
  • پنس
  • دستکش معاینه
  • ماسک صورت
  • پتوی مخصوص کمک‌های اولیه
  • خودکار و کاغذ
  • شمع و کبریت
  • کیسه‌های سرد و گرم خود فعال شونده(خودکار)
  • سوت
  • قاشق کوچک
  • لیوان یکبار مصرف
  • عینک محافظ
  • ماسک احیاء
  • راهنمای کمک‌های اولیه و تلفن‌های ضروری محلی

امنیت محل حادثه

امدادگرپیش از آنکه هر اقدامی برای مصدوم انجام دهد باید اطمینان حاصل کند که محل حادثه امن است. امدادگر نباید در زمان کمک به دیگران خود را به خطر بیاندازد. این می‌تواند امدادگر رابه امدادخواه و مصدوم تبدیل کند. همواره با دقت به اطراف نگاه کند و بررسی کند که محل برای مصدوم امن باشد.

امدادگر همانطور که به محل حادثه نزدیک می‌شود باید به مسائل زیر فکر کند:

• آیا خطری برای امدادگر وجود دارد؟

در برخی مواقع ممکن است امدادگری که سعی دارد کمک های اولیه را انجام دهد خود آسیب ببیند.

پس باید به جلوی پای خود نگاه کند و مراقب قدم‌هایش باشد. دقت کند کجا می‌رود. از اقدامات جسورانه، خطرناک و شجاعت‌های احمقانه جداً پرهیز کند! به عنوان مثال پریدن وسط یک اتوبان شلوغ و یا وارد شدن به محلی که گازوئیل ریخته، از این گونه موارد است.

• آیا خطری برای مصدوم وجود دارد ؟

امدادگر نباید فرد مصدوم یا بیمار را حرکت دهد. فقط و فقط زمانی مصدوم حرکت داده شود که محل حادثه امن نباشد و یا حرکت دادن مصدوم برای انجام احیا و کمک‌های اولیه لازم باشد به عنوان مثال : صورت مصدوم رو به زمین است و پاسخ نمی‌دهد و یا مصدوم استفراغ می‌کند. اگر امدادگر مجبور است که مصدوم را از مکان‌های خطرناک مانند آتش‌سوزی یا ساختمانی که فرو ریخته دور کند، یکی از روش های زیر را بکار ببرد.

• آیا افراد دیگری برای کمک در محل حضور دارند؟

از دیگران بخواهد که اتومبیل‌ها را هدایت کنند و با اورژانس 115 تماس بگیرند. اکنون امدادگر می‌تواند اقدامات کمک‌های اولیه را برای مصدوم انجام دهد.

• نزدیکترین تلفن کجا است؟

آیا کسی تلفن همراه دارد؟ از کسی بخواهد تا با اورژانس 115 تماس بگیرد.

• چند نفر مجروح شده‌اند ؟ چگونه این اتفاق افتاده است؟

با دقت به اطراف نگاه کند تا مطمئن شود تمام کسانی که نیاز به کمک دارند را دیده‌است. سعی کند متوجه شود که چه اتفاقی افتاده است.

• محل دقیق حادثه کجاست؟

آماده باشد تا آدرس و موقعیت حادثه را بطور دقیق مشخص کند. اگر داخل ساختمان است طبقه و موقعیت دقیق را مشخص نماید.

• از اورژانس 115 کمک بخواهد.

اگر طفلی بطور ناگهانی دچار خفگی شد، تنفسش قطع شده و نمی‌تواند صدایی در بیاورد، باید به سرعت وارد عمل شد و  با ضربه زدن به پشت طفل و فشار بر قفسه سینه او جسم خارجی را خارج کرد. جهت انجام این امر به ترتیب اقدامات زیر انجام می شود:

1. طفل در حالی که صورتش رو به زمین است بر روی ساعد قرار داده شود و با دست فک طفل آرام نگه داشته شود. باید به صورت نشسته و یا زانو زده بطوریکه بتوان دست را بر روی ران خود گذاشت، قرار گرفت.
2. با پاشنه کف دست آزاد، پنج ضربه به وسط شانه‌های طفل زده شود.
3. اگر جسم خارجی پس از پنج ضربه خارج نشد، طفل به پشت برگردانده شود. اگر می شود به سرعت لباس‌های طفل راکنار زده و اگر نمی شود نیازی به کنار زدن لباس‌ها نیست.
4. با دو انگشت (مانند ماساژ قلبی شیرخواران) پنج بار بر روی استخوان جناغ سینه طفل فشار آورده شود.

• حتماً با دست دیگر سر و گردن طفل نگه داشته شود.
• دستی که طفل با آن نگه داشته می شود بر روی ران قرار داده شود تا تکیه گاه داشته باشد.

5.  چرخه بالا (پنج ضربه به پشت و پنج فشار بر قفسه سینه) ادامه داده شود، تا زمانی که انسداد برطرف شود و طفل بتواند نفس بکشد، سرفه کند، گریه کند و یا تا زمانی که هوشیاری‌اش را از دست بدهد.

اقدامات کمکی به طفل دچار خفگی که شامل ضربه به پشت و فشار بر قفسه سینه است زمانی متوقف شود که:

• جسمی که باعث انسداد شده خارج شود.
• طفل شروع به نفس کشیدن، سرفه و یا گریه کند.
• طفل هوشیاری‌اش را از دست بدهد.
• اگر نتوان انسداد راه هوایی را برطرف کرد طفل هوشیاری خود را از دست می‌دهد.

اقدامات لازم برای طفلی که هوشیاری‌اش را از دست داده است:

1. با صدای بلند کمک خواسته شود، اگر فردی برای کمک آمد از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
2. طفل بر روی یک سطح سفت و صاف، ترجیحاً بالاتر از سطح زمین، قرار داده شود.
3. عملیات احیا شیرخواران زیر یک سال انجام شود.
4. هر بار که راه هوایی باز می‌شود به درون دهان طفل دقت شود تا جسم خارجی دیده شود. اگر جسم خارجی دیده شد، از دهان طفل خارج شود. اگر جسم خارجی دیده نشد، چرخه احیا شیرخواران با 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود، تا زمانی که طفل حرکتی کند و یا تیم اورژانس به بالین طفل برسد.
5. پس از پنج چرخه و یا حدود دو دقیقه اگر هنوز کسی به اورژانس اطلاع نداده است، می‌توان طفل را برای تماس با اورژانس 115 تنها گذاشت.
6. سپس به سرعت به پیش طفل باز گشته و عملیات احیا شیرخواران ادامه داده شود.

توجه :هرگز برای شیرخواران زیر یک سال از فشار بر شکم استفاده نشود. این کار می‌تواند به طفل آسیب برساند.

علائم و نشانه ها

زمانی که کودک دچار انسداد راه هوایی می شود ممکن است دو حالت زیر برای وی ایجاد شود:

1-اگر کودک :

• می‌تواند از خود صدا در بیاورد.
• می‌تواند بلند سرفه کند.

در این صورت انسداد راه هوایی خفیف است و باید:

• با کودک ماند و اجازه داد سرفه کند.
• اگر نگرانی از تنفس او وجود دارد با 115 تماس گرفته شود.

2-اگر کودک :

• نمی تواند نفس بکشد.
• سرفه می‌کند ولی بی‌صدا یا با صدای خیلی کم.
• نمی‌تواند حرف بزند یا صدا در بیاورد.
• نمی‌تواند گریه کند (کودکان کوچکتر).
• تنفسی صدادار دارد.
• پوست و لب‌هایش کبود شده است.
• با علامت نشان می دهد که دارد خفه می‌شود.

در این صورت، انسداد راه هوایی شدید است و باید :

• فوراً وارد عمل شد.
• مراحلی را که در ادامه آورده شده است انجام شود.

چگونه باید متوجه خفگی شد؟

فردی که دارد خفه می‌شود ممکن است با گذاشتن دست هایش بر روی گلوی خود این اتفاق را نشان دهد.

اقدامات

اقداماتی که باید برای کمک به فردی که دچار خفگی شده است، انجام داد:

1. از مصدوم درباره خفگی سوال پرسیده شود

در برخی مواقع مصدوم کم سن و سال است و یا به دلایل دیگری نمی‌تواند به سوال پاسخ دهد. اگر مصدوم بالغ یا کودک پاسخی نمی‌دهد و به نظر می رسد که دچار خفگی شدید شده:

باید آنقدر به شکم وی محکم و سریع فشار آورد تا جسمی که باعث انسداد راه هوایی شده است خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا تا زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست بدهد.

توجه: زمانی که فردی دچار خفگی شود و ناگهان نتواند نفس بکشد، حرف بزند یا صدایی در بیاورد، باید به شکم او فشار وارد شود(این عمل به مانور هیملیچ معروف است). با فشار به شکم، هوا از ریه‌ها مانند عملی که سرفه کردن انجام می دهد، خارج می‌شود. این عمل کمک می‌کند تا انسدادی که ناشی از جسم خارجی است برطرف شود. باید تا زمانی که عامل انسداد خارج شود و مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد، فشار به شکم ادامه داده شود.

اقداماتی که باید برای کمک به مصدوم بالای یک سال که دچار خفگی شده است، انجام داد:

1. اگر به نظر می رسد که دچار خفگی شده از او پرسیده شود: آیا دارد خفه می‌شود؟
2. بایدپشت سر مصدوم ایستاد یا زانو زده و دست ها را دور شکم او حلقه کرد.
3. یکی از دست ها مشت شود.
4. مشت بالاتر از ناف مصدوم(مسلماً پایین تر از جناغ سینه) قرار داده شود.
5. با دست دیگر، دست مشت شده گرفته شده و با سرعت فشاری به داخل و بالا بر شکم مصدوم واردشود.
6. این عمل تا خارج شدن عامل انسداد راه هوایی و زمانی که مصدوم بتواند نفس بکشد، سرفه کند، حرف بزند و یا هوشیاری خود را از دست بدهد ادامه داده شود.

اگر انسداد برطرف نشود، مصدوم هوشیاری خود را از دست خواهد داد.

اقدامات لازم در زمانی که مصدوم هوشیاری خود را از دست داده است:

1.با صدای بلند کمک خواسته شود. اگر کسی برای کمک آمد از او خواسته با اورژانس 115 تماس بگیرد.

2.مصدوم بر روی زمین و به پشت خوابانده شود.

• اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم بالغ کمک می‌کند، با اورژانس 115 تماس بگیرد و برای انجام عملیات احیا(اگر می‌‌داند چگونه) نزد مصدوم باز گردد.
• اگر فرد کمک کننده به تنهایی به مصدوم کودک کمک می‌کند، عملیات احیا (اگر می‌داند چگونه) را آغاز کند.

3.موقع احیا، در زمان باز کردن راه هوایی دهان کمی بیشتر باز شده و به داخل دهان نگاه شود. اگر عامل انسداد مشاهده شد،خارج شود.اگر چیزی دیده نشد، احیا با 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکت کند و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند ادامه داده شود.

4.پس از 5 چرخه یا دو دقیقه برای کودکان، اگر هنوز به اورژانس اطلاع داده نشده است می‌توان مصدوم را برای تماس با اورژانس ترک کرد.

5.سپس به سرعت نزد مصدوم بازگشته و عملیات احیا ادامه داده شود.