صفحه اصلی

تعریف

معمولاً بمنظور کاهش بیش از حد درجه حرارت بدن از واژه سرمازدگی استفاده می‌شود. سرمازدگی می‌تواند مربوط به تمام بدن یا قسمتی از آن باشد. سرمازدگی که فقط مربوط به قسمتی از بدن یا یک عضو باشد یخ زدگی می‌گویند.

یخ زدگی

یخ زدگی برای قسمتی از بدن مانند انگشتان، بینی یا گوش اتفاق می‌افتد که در معرض سرما قرار گرفته‌اند. یخ زدگی اغلب در هوای سرد و فضای باز رخ می‌دهد. اما ممکن است در فضای بسته مانند حمل مواد بسیار سرد مثل گاز‌های تحت فشار، بدون استفاده از دستکش نیز رخ دهد.

علایم و نشانه ها

در فردی که دچار یخ زدگی شده ممکن است علائم زیر بروز نماید:

• پوست ناحیه‌ی یخ زده سفید، مومی یا زرد و خاکستری به نظر می‌رسد.
• ناحیه یخ زده سرد و بی‌حس است.
• ناحیه یخ زده سفت شده و اگر پوست لمس شودحرکت نمی‌کند یا کشیده نمی شود.

اقدامات

در مواجهه با فردی که دچار یخ زدگی شده است می توان اقدامات زیر را به عنوان اقدامات اولیه انجام داد:

1. مصدوم به محل گرم منتقل شود.
2. با اورژانس 115 تماس گرفته و جعبه کمک‌های اولیه را آورده یا از فردی خواسته شودکه این کار را انجام دهد.
3. لباس، ساعت یا اشیاء زینتی از ناحیه یخ زده در آورده شود.
4. لباس‌های خیس مصدوم در آورده شود.
5. از گرم کردن ناحیه یخ زده خودداری شود اگردر آن نزدیکی یک مرکز پزشکی وجود دارد و یا شانس یخ زدگی مجدد هست.

اقدامات اشتباه

زمانی که فردی دچار یخ زدگی می شود ممکن است افراد حاضر در کنار فرد مصدوم اقداماتی را انجام دهند که باعث بدتر شدن وضعیت فرد شود.در صورت مواجهه با مصدوم دچار یخ زدگی به موارد زیر توجه داشته باشید:

1. از مالیدن یا ماساژ دادن ناحیه یخ زده خودداری شود.
2. به هیچ وجه از آتش، اجاق گاز یا اجسام گرم کن دیگر برای گرم کردن ناحیه یخ زده استفاده نشود.
3. اگر فکر می کنید در نزدیکی یک مرکز پزشکی هستید و یا شانس یخ زدگی مجدد وجود دارد از گرم کردن ناحیه یخ زده خودداری شود.

 سرمازدگی 

سرمازدگی زمانی رخ می‌دهد که درجه حرارت بدن افت پیدا کند. سرمازدگی یک وضعیت خطیر است که می‌تواند منجر به مرگ شود. سرما زدگی حتی زمانی که دمای هوا بالاتر از حد انجماد است، می‌تواند رخ دهد.

علایم و نشانه

در فردی که دچار سرمازدگی می شود ممکن است علائم زیر بروز نماید:

• پوست مصدوم سرد است.
• لرزیدن(زمانی که درجه حرارت بدن کمی افت می‌کند وجود دارد، ولی وقتی کاهش درجه حرارت بدن زیاد باشد متوقف می‌شود).

• ممکن است مصدوم گیج باشد، تغییرات رفتاری پیدا کند، خیلی خواب آلود باشد و یا متوجه وضعیت خود نباشد.
• سفتی عضلات و کبودی و سردی پوست

با کاهش بیشتر درجه حرارت بدن :

• مصدوم هوشیاری خود را از دست می‌دهد.
• تنفس مصدوم کند می‌شود.
• تشخیص تنفس مصدوم دشوار می‌شود.
• حتی ممکن است مصدوم مرده به نظر برسد.

لرزیدن

• لرزیدن با ایجاد گرما از بدن محافظت می‌کند.
• زمانی که درجه حرارت بدن بسیار کاهش پیدا کند لرزیدن متوقف می‌شود.

اقدامات

برای فردی که دچار سرمازدگی می شود می توان اقدامات زیر را به عنوان اقدامات اولیه انجام داد:

1. مصدوم از محل سرد دور شود.
2. لباس‌های خیس مصدوم در آورده و وی را خشک نمود، لباس های خشک به مصدوم پوشانده و از پتو برای پوشاندن او استفاده شود.
3. با اورژانس 115 تماس گرفته و جعبه کمک‌های اولیه را آورد یا از فردی خواسته شودکه این کار را انجام دهد.
4. پشت و اطراف مصدوم، پتو و حوله قرار داده و سر مصدوم را پوشانده ولی صورت او پوشانده نشود.
5. اگر مصدوم هوشیاری خود را از دست داد، عملیات احیا انجام شود.

گرم کردن مصدوم

اگر مراکز درمانی دور هستند می‌توان مصدوم را گرم کرد. مصدوم به یک منبع گرما نزدیک شود و ظروف آب گرم نه خیلی داغ در تماس با پوست مصدوم قرار داده شود. بسیار مهم است که در اسرع وقت مصدوم به یک مرکز درمانی رسانده شود.