صفحه اصلی

شیرخوار به نوزاد تازه متولد شده تا پیش از یک سالگی گفته می شود

هر چند برخی از مراحل احیاء شیرخواران زیر یک سال مشابه کودکان و بالغین است ولی تفاوت‌هایی به صورت زیر وجود دارد.

• نحوه ماساژ قلبی
• نحوه باز کردن راه هوایی
• روش دادن تنفس مصنوعی
• نحوه بررسی هوشیاری طفل

نحوه ماساژ قلبی

احیاء در شیرخواران زیر یک سال نیزمانند احیا در بالغین و کودکان بسیار مهم است. ماساژ قلبی خون را به مغز و قلب می‌‌رساند.

مراحل زیر برای ماساژ قلبی شیرخواران انجام داده شود:

1. طفل بر روی یک سطح سفت و صاف و در صورت امکان محلی بالاتر از زمین مثل یک میز قرار داده شود. این کار احیا را آسانتر می‌کند.
2. به سرعت لباس‌های مصدوم از روی قفسه سینه او کنارزده شود.
3. دو انگشت (اشاره و میانی) یک دست وسط قفسه سینه درست زیر خطی که سینه‌ها را به هم متصل می‌کند قرار داده شود. انگشتان خیلی پایین قرار داده نشود.
4. قفسه سینه مصدوم به نحوی فشارداده شود که یک سوم تا یک دوم قفسه سینه فشرده شود. محکم و سریع ماساژ داده شود.
5. با سرعت100 بار در دقیقه ماساژ داده شود.
6. پس از هر ماساژ اجاره داده شود که قفسه سینه مصدوم به حالت عادی باز گردد.

نحوۀ بازکردن راه هوایی

زمانی که عملیات احیا شیرخواران انجام می شود باید تنفس مصنوعی داد تا قفسه سینه به سمت بالا حرکت کند پیش از دادن تنفس مصنوعی باید راه هوایی باز شود.

برای بازکردن راه هوایی شیرخوار باید کمی سر به عقب فشار داده شود. اگر زمانی که سر به طرف عقب فشار داده می شود بیش از حد این کارانجام شود باعث بسته شدن راه هوایی خواهد شد.

نحوۀ دادن تنفس مصنوعی

تنفس مصنوعی برای طفلی که نفس نمی‌کشد و یا هوشیار نیست جهت رساندن اکسیژن بسیار مهم است.. نیازی نیست حجم زیادی از هوا مانند تنفسی که به کودکان و بالغین داده می شود به طفل داد.

اقدامات زیرجهت تنفس مصنوعی به شیرخواران توصیه می شود:

1. راه هوایی مصدوم باز نگه داشته شود.
2. یک دم عادی کشیده و با دهان احیا کننده دهان و بینی طفل پوشانده شود.
3. بازدم به مصدوم داده شود.
4. به بالا آمدن قفسه سینه دقت شود (هر تنفس باید کمتر از یک ثانیه طول بکشد).
5. یک بار دیگر مراحل بالا انجام شود( دو تنفس مصنوعی به مصدوم داده شود).

توجه : اگر دهان احیاکننده کوچک است و نمی‌تواند دهان و بینی طفل را بپوشاند، احیاکننده باید دهان خود را بر روی بینی طفل بگذارد و از راه بینی تنفس مصنوعی بدهد. شاید لازم باشد دهان طفل را بسته نگاه دارد تا هوا از دهان بیرون نیاید.

نحوۀ بررسی هوشیاری طفل

پس از انجام عملیات احیا هوشیاری طفل بررسی شود. برای این منظور به پای طفل ضربه زده و با صدای بلندمصدوم صدا زده می شود.

تماس با اورژانس

اگر طفل هوشیار نیست باید هر چه سریعتر با اورژانس 115 تماس گرفته شود.

مراحل زیر برای تماس با اورژانس انجام داده می شود.

• اگر طفل هوشیار نیست، با صدای بلند کمک خواسته شود، اگر کسی برای کمک آمد از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، نزد طفل مانده و عملیات احیاء آغاز شود.

توجه : اگر به طفل تنفس مصنوعی داده شد و قفسه سینه بالا نیامد، باید پیش از دادن تنفس مصنوعی بعدی مجدداً راه هوایی باز شود.

خلاصه مراحل احیاء شیرخوران 

1. اطمینان حاصل شودکه محل امن است.
2. با ضربه زدن به پای طفل و صدا کردن هوشیاری او ارزیابی شود.
3. دقت شودکه آیا طفل تنفس عادی دارد یا خیر.
4. اگر طفل هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، از او خواسته شود با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، پیش طفل مانده و عملیات احیا آغاز شود.

5.  طفل بر روی یک سطح صاف و سفت، ترجیحاً بلند از سطح زمین قرار داده شود.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه داده شود. اجازه داده پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی باز شود.

8.   2 تنفس مصنوعی (هر تنفس در عرض 1 ثانیه) داده و دقت شود که با هر تنفس قفسه سینه بالا بیاید.

9.  پس از 5 چرخه 30 ماساژ قلبی و 2 تنفس مصنوعی، اگر هنوز به اورژانس اطلاع داده نشده است، می‌توان طفل را برای تماس با اورژانس تنها گذاشت. 11.چرخه احیا 30 ماساژ قلبی و 2 تنفس مصنوعی ادامه داده شود. تا زمانی که طفل حرکتی کند و یا تیم اورژانس به بالین طفل برسند.

10. پس از آنکه به تمام سوالات متصدی اورژانس پاسخ داده شد، به سرعت به پیش طفل باز گشته و عملیات احیا ادامه داده شود.

توجه : اگر طفل جراحت  وآسیبی پیدا نکرده است و احیا کننده تنهااست، پس از هر پنج چرخه، 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی، می‌تواند طفل را برای تماس با اورژانس 115 همراه خود ببرد.

با توجه به این که سن دقیقی را برای بلوغ نمی توان در نظر گرفت باید ملاک‌های دیگری را برای ارزیابی بلوغ افراد در نظر گفته شود. ولی در شرایط اورژانس ارزیابی بلوغ مصدوم لازم نیست. اگر فکر می‌کنید مصدوم بالغ است احیاء بالغین را انجام شود در غیر این صورت از اقدامات احیاء کودکان بالای یک سال استفاده شود. این امر نباید باعث شک شود؛ باید هر چه سریعتر عملیات احیاء راآغاز کرد.

هر چند احیاء کودکان و بالغین بسیار به هم شبیه است ولی تفاوت‌هایی وجود دارد.

• زمانی که باید با اورژانس تماس گرفته شود
• میزان هوا برای تنفس مصنوعی
• عمق ماساژ قلبی
• تعداد دست برای ماساژ قلبی

تفاوت با احیاء بالغین

چه زمانی باید با اورژانس تماس گرفته شود؟

اگر فرد احیاکننده تنهاست پیش از آنکه با اورژانس 115 تماس بگیرد بایدپنج چرخه احیاء (30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی) را انجام دهد. پس از انجام این پنج چرخه که در حدود دو دقیقه طول می‌کشد، می‌توان مصدوم را برای تماس با اورژانس ترک کرد.

چه میزان هوا برای تنفس مصنوعی باید استفاده شود ؟

تنفس مصنوعی در احیاء کودکانی که هوشیار نیستند بسیار اهمیت دارد. زمانی که به یک کودک تنفس مصنوعی داده می شود، باید به بالا آمدن قفسه سینه دقت کرد. برای دادن تنفس مصنوعی به کودکان کوچکتر نیاز به دمیدن هوای کمتری نسبت به کودکان بزرگتر و بالغین است . هر چند باز هم هر تنفس مصنوعی باید منجر به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم شود.

عمق ماساژ قلبی به چه میزان باشد؟

ماساژ قلبی کودکان باید عمقی در حدود یک سوم عمق قفسه سینه کودک را داشته باشد. یعنی در زمان ماساژ قلبی باید در حدود یک سوم قفسه سینه کودک فشرده شود.

تعداد دست برای ماساژ قلبی

برای احیا کودکانی با جثه خیلی کوچک شاید لازم باشد که ماساژ قلبی را تنها با یک دست انجام داد. به هر حال ماساژ قلبی چه با یک دست و چه با دو دست انجام داده شود، مهم این است که در حدود یک سوم  قفسه سینه کودک فشار داده شود.

خلاصه مراحل احیاء کودکان زیر یک سال

1. اطمینان حاصل شود که محل امن است.
2. اطمینان حاصل شود که مصدوم بر روی سطحی صاف و سفت، به پشت دراز کشیده است.
3. در کنار مصدوم زانو زده شود. به شانه‌های وی ضربه زده شود و او را صدا کرده و دقت شود که پاسخی می‌دهد یا خیر.
4. به تنفس مصدوم دقت شود که آیا تنفس عادی دارد یا خیر.
5. اگر مصدوم هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، از او خواسته شودکه با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، خود فرد با اورژانس 115 تماس بگیرد.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه به مصدوم داده شود. محکم و سریع ماساژ داده و اجازه داده شود که پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی مصدوم بازشود و دو تنفس مصنوعی داده( هر تنفس در عرض یک ثانیه) باید به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم با هر تنفس مصنوعی دقت کرد. تنفس مصنوعی نباید بیش از 10 ثانیه بین ماساژ‌های قلبی وقفه ایجاد کند.

8.  پس از پنج چرخه، 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی، اگر هنوز کسی با اورژانس تماس نگرفته است احیاکننده این کار را انجام داده و با 115 تماس بگیرد.

9.  پس از آنکه به تمام سوالات متصدی اورژانس پاسخ داده شد، نزد مصدوم باز گشته و عملیات احیا ادامه داده شود.

10.  چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکتی از خود نشان دهد و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند متوقف نشود.

توجه: نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست

در اولین دقایق پس از ایست قلبی ناگهانی ممکن است مصدوم نفس نفس بزند و یا بریده بریده نفس بکشد. نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست.

توجه : اگر مصدوم نفس نفس می‌زند، علمیات احیا ادامه داده شود. این مصدوم به تمامی مراحل احیاء نیاز دارد.

وضعیت بهبودی

اگر مصدوم تنفس عادی دارد ولی هوشیار نیست، باید او را به یک سمت خوابانید تا تیم اورژانس به محل برسد. خواباندن مصدوم به یک سمت کمک می کند تا راه هوایی وی باز بماند ولی باید مراقب تنفس او بود که اگر تنفس مصدوم قطع شد احیاء آغاز شود.

توجه : ممکن است تشخیص تنفس عادی مشکل باشد. اگر شک حاصل شودکه مصدوم تنفس عادی دارد یا خیر، باید احیاء را آغاز نمود.

احیاء به معنای بازگردان عملکرد قلبی با اولین اقداماتی که می توان برای مصدوم انجام داد که این اقدامات شامل:

1. تماس با اورژانس 115
2. 30 ماساژ قلبی
3. باز کردن راه هوایی (تنها برای افراد آموزش دیده)
4. دو بار تنفس مصنوعی (تنها برای افراد آموزش دیده)

توجه : تا حرکت کردن مصدوم یا رسیدن تیم اورژانس چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود.

توجه: مشخص شده است که احیا فقط با ماساژ قلبی به اندازه عملیات احیاء مرسوم ، موثر است

مهمترین نکات:

• با اورژانس 115 تماس گرفته شود
• وسط قفسه سینه محکم و سریع فشار داده شود(ماساژ قلبی)
• اگر اطمینان حاصل شد که عملیات احیاء با تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی موثر و با کمترین وقفه در ماساژ انجام می شود ، پس عملیات احیاء مرسوم و یا احیاء فقط با ماساژ قلبی تا زمان رسیدن تیم اورژانس به بالین مصدوم ادامه داده شود
• اگر اطمینان حاصل نشد که عملیات احیاء با تنفس مصنوعی و ماساژ قلبی موثر و با کمترین وقفه در ماساژ انجام می شود پس احیاء فقط با ماساژ قلبی انجام داده شود . ماساژ قلبی باید تا زمان رسیدن تیم اورژانس به بالین مصدوم انجام شود.

به همین منظور مراحل احیاء پایه باید به ترتیب و پشت سر هم انجام شوند:

• انجام ماساژ قلبی
• دادن تنفس مصنوعی که باعث بالا آمدن قفسه سینه مصدوم می شود.

توجه : چون نمی توان سن دقیقی را برای بلوغ در نظر گرفت باید ملاک های دیگری برای ارزیابی بلوغ افراد در نظر گرفته شود. ولی در شرایط اورژانسی ارزیابی بلوغ مصدوم لازم نیست. اگر مصدوم بالغ است احیاء بالغین انجام داده شود در غیر اینصورت از اقدامات احیاء کودکان بالای یک سال استفاده شود. این موضوع نباید باعث شک شود، باید هر چه سریعتر عملیات احیاء را آغاز نمود.

ماساژ قلبی

مهمترین مرحله احیاء بالغین ماساژ قلبی است. در ماساژ قلبی خون به مغز و قلب مصدوم رسانده می شود.

اقدامات زیر برای ماساژ قلبی به یک فرد بالغ لازم است:

1. در کنار مصدوم زانو زده شود .
2. اطمینان حاصل شودکه مصدوم بر روی سطح سفت و صاف دراز کشیده است. اگر مصدوم رو به زمین است آرام به پشت خوابانیده شود .
3. اگر امکان دارد به سرعت‌ لباس‌های مصدوم از روی قفسه سینه او کنار زده شود. در صورت عدم امکان، نیازی به انجام آن نیست.
4. پاشنه کف یک دست در نیمه تحتانی جناغ بیمار قرار داده شود (وسط قفسه سینه بر روی خطی که نوک سینه‌ها را به هم متصل می‌کند). پاشنه کف دست دیگر بر روی دست اول قرار گیرد.
5. مستقیم بر روی قفسه سینه مصدم فشار آورده شود به نحوی که قفسه سینه 4 تا 5 سانتیمتر فشرده شود. ماساژ محکم و سریع باشد.
6. با سرعت حداقل 100 با در دقیقه ماساژ داده شود.
7. باید پس از هر ماساژ اجازه داده تا قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

باز کردن راه هوایی

«اگر احیاکننده قبلاٌ آموزش ندیده‌ نیازی به انجام این مرحله نیست»

زمانی که تنفس مصنوعی به مصدوم داده می‌شود باید منجر به بالا آمدن قفسه سینه شود. اما پیش از دادن تنفس مصنوعی باید راه هوایی مصدوم باز شود.

اقدامات زیر برای باز کردن راه هوایی مصدوم لازم است:

1. دست بر روی پیشانی بیمار قرار داده و سر به عقب فشار داده شود.
2. انگشتان دست دیگر بر روی قسمت استخوانی چانه گذاشته و چانه به بالا کشیده شود. بر روی بافت نرم گردن و زیر چانه فشار وارد نشود.
3. چانه بالا کشیده شده تا فک به جلو حرکت کند.

تنفس مصنوعی 

«اگر احیاکننده قبلاً آموزش احیاء ندیده نیازی به انجام این مرحله نیست»

نفس کمک دهنده، به کسی که نمی تواند نفس بکشد اکسیژن می‌رساند.

اقدامات زیر برای تنفس مصنوعی لازم است:

1. راه هوایی باز نگه داشته شود.
2. بینی مصدوم با یک دست بسته شود.
3. یک دم عادی کشیده شده و سپس دهان مصدوم با دهان پوشانده شود.
4. بازدم به مصدوم داده شود.
5. به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم دقت شود.
6. این مراحل باید در عرض یک ثانیه انجام شود.
7. یک بار دیگر مراحل بالا تکرار و یک نفس مصنوعی دیگر به مصدوم داده شود.

توجه : اگر تنفس مصنوعی به مصدوم داده شد ولی قفسه سینه او بالا نیامد، یعنی انسدادی وجود دارد. باید پیش از دادن تنفس مصنوعی بعدی دوباره راه هوایی مصدوم را باز نمود.

در این زمان، احیا باید چرخه‌ای از  30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی باشد. بین هر 30 ماساژ قلبی بیش از چند ثانیه وقفه وجود نداشته باشد.

ایست قلبی تنفسی به حالتی گفته می شود که فرد در اثر یکسری از عوامل مثل بیماری ها،ضربه های ناگهانی به اندام های حیاتی بدن ، مصرف یکسری از داروها ، حوادث و…. دچار ایست قلبی و به دنبال آن دچار ایست تنفسی می گردد. در واقع فرد به طور ناگهانی کارایی قلب خود را به دنبال عوامل مطرح شده در یک لحظه از دست داده و از آنجایی که خونرسانی کلیه ارگان ها بر عهده قلب می باشد این عمل مختل شده و اولین سیستمی که تحت تاثیر قرار می گیرد سیستم تنفسی است و فرد به دنبال عدم کارایی قلب، کارایی سیستم تنفسی خود را نیز از دست می دهد.

بنابراین نجات یافتن یک فرد بالغ از ایست قلبی ناگهانی، به این بستگی دارد که بلافاصله عملیات احیا انجام شود.

به همین منوال مهمترین عامل در کنترل، کاهش و پیشگیری از عوارض جبران ناپذیر ایست ناگهانی قلبی- تنفسی ، آموزش و افزایش سطح آگاهی عموم مردم در رابطه با احیا قلبی- ریوی می باشد. متأسفانه کمتر از یک سوم افرادی که در خانه، محل کار یا اماکن عمومی دچار ایست قلبی ناگهانی می شوند، اقدامات احیاء را دریافت می‌کنند. اکثر افرادی که آموزش احیاء را ندیده‌اند در چنین زمانی می ترسند که اقداماتشان غلط باشد و یا وضعیت مصدوم را بدتر کند.

چرخه احیاء

زمانی که عملیات احیاء انجام می شود باید چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی رعایت شود. باید سعی کرد که بین هر 30 ماساژ قلبی بیشتر از چند ثانیه وقفه وجود نداشته باشد. همچنین دو تنفس مصنوعی در 5 ثانیه به مصدوم داده شود. ولی نباید بیش از 10 ثانیه طول بکشد.

عملیات احیاء درست باید به ترتیب مراحل زیر باشد:

1. اطمینان از امنیت محل.

2.  اطمینان حاصل شودکه مصدوم بر روی سطحی صاف و سفت، به پشت دراز کشیده است.

3.  در کنار مصدوم زانو زده، به شانه‌های وی ضربه وارد نموده، او راصدا کرده و دقت شود که پاسخی می‌دهد یا خیر.

4.  به تنفس مصدوم دقت شودکه آیا تنفس عادی دارد یا خیر.

5.  اگر مصدوم هوشیار نیست و تنفس عادی ندارد، با صدای بلند کمک خواسته شود.

• اگر کسی برای کمک آمد، باید از او خواست که با اورژانس 115 تماس بگیرد.
• اگر کسی برای کمک نیامد، احیاکننده با اورژانس 115 تماس بگیرد.

6.  30 ماساژ قلبی با سرعت 100 بار در دقیقه به مصدوم داده شود. محکم و سریع ماساژ داده و اجازه داده شود پس از هر ماساژ قفسه سینه به حالت عادی خود باز گردد.

7.  راه هوایی مصدوم بازشده و دو تنفس مصنوعی داده شود(هر تنفس در عرض یک ثانیه) به بالا آمدن قفسه سینه مصدوم با هر تنفس مصنوعی دقت شود. تنفس مصنوعی نباید بیش از 10 ثانیه بین ماساژ‌های قلبی وقفه ایجاد کند.

8.  چرخه 30 ماساژ قلبی و دو تنفس مصنوعی ادامه داده شود. این چرخه تا زمانی که مصدوم حرکتی از خود نشان دهد و یا تیم اورژانس به بالین مصدوم برسند متوقف نشود.

توجه:نفس نفس زدن تنفس عادی نیست.

در اولین دقایق پس از ایست قلبی ناگهانی ممکن است مصدوم نفس نفس بزند و یا بریده بریده نفس بکشد. نفس نفس زدن، تنفس عادی نیست.

توجه : اگر مصدوم نفس نفس می‌زند، علمیات احیا ادامه داده شود. این مصدوم به تمامی مراحل احیاء نیاز دارد.

وضعیت بهبودی

اگر مصدوم تنفس عادی دارد ولی هوشیار نیست، مصدوم را به یک سمت خوابانیده و منتظر مانده تا تیم اورژانس به محل برسد. خواباندن مصدوم به یک سمت کمک می کند تا راه هوایی وی باز بماند ولی باید مراقب تنفس او بود اگر تنفس مصدوم قطع شد احیاءآغاز شود.

توجه : ممکن است تشخیص تنفس عادی مشکل باشد. اگر شک وجود داشته باشدکه مصدوم تنفس عادی دارد یا خیر، باید احیاء را آغاز نمود.