صفحه اصلی

دریچه میترال بین دهلیز و بطن چپ قرار گرفته است. در هنگام انقباض دهلیز چپ دریچه میترال باز و خون از دهلیز چپ وارد بطن چپ می شود. ولی در زمان انقباض بطن چپ، بسته شده و مانع برگشت خون به دهلیز می گردد. به طور طبیعی دریچه ی میترال به اندازه ی سه انگشت یا 4 الی 6 سانتیمتر مربع باز می شود. در زمان تنگی شدید، دریچه به اندازه کمتر ازیک سانتیمتر مربع باز می شود. دهلیز چپ برای تخلیه خون خود از دهانه تنگ دریچه ناتوان شده و حجم خون زیادی در پشت  آن تجمع می یابد. تجمع خون موجب اتساع و گشاد شدن دهلیز چپ  و نیز  پس زدن خون از دهلیز به عروق ریوی و پرخونی ریه و تنگی نفس می گردد.

شیوع

در کشورهای توسعه یافته، بروزتنگی میترال به دلیل کاهش ابتلا به روماتیسم، کاهش یافته است،  ولی در مناطق توسعه نیافته با سرعت بیشتری پیشرفت می کند. حتی گاهی بیماران قبل از ۲۰ سالگی علامت دار می شوند. تنگی دریچه‌ میترال قلب در زنان شایع‌تر بوده و معمولا در سن بین ۴ تا ۱۴ سالگی ایجاد می‌شود ولی  سن شروع علایم بیماری تنگی دریچه‌ میترال  معمولاً بین دهه سه و چهار زندگی است.

از علل شایع در ایجاد این بیماری می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• تب روماتیسمی

تب روماتیسمی در اثر عفونت استرپتوکوک ایجاد و دو یا سه هفته بعد از گلو درد چرکی به صورت درد مفاصل ظاهر می‌گردد. ارث در بروز این بیماری نقش چندانی ندارد ولی تجمع افراد در یک محیط بسته و انتقال گلو درد چرکی از بیمار به شخص سالم مهمترین عامل ابتلا به این بیماری است، بنابراین ممکن است در خانواده های پر جمعیت بیشتر دیده شود.

علل و عوامل غیر شایع

از عللی که بصورت غیر مستقیم در ایجاد این بیماری نقش دارند، می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• رسوب کلسیم و آهکی شدن دریچه در سالمندان
• بیماری های مادرزادی قلب
• آندوکاردیت
• نقرس

شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:

بطور معمول علایم در سن ۲۰ تا ۵۰ سالگی و حدود 10 تا 20 سال پس از ابتلا به تب روماتیسمی شروع می شود که شامل:

• تنگی نفس در هنگام فعالیت
• تپش قلب
• درد سینه (آنژین صدری) به دلیل کاهش جریان خون در شریان کرونری
• سرفه در وضیت خوابیده (سرفه شبانه) به علت احتقان ریوی
• خستگی پیش رونده فعالیتی به دلیل کاهش برون ده قلب
• خلط خونی هموپتزی
• علایم نارسایی قلب راست شامل آسیت(آب آوردن شکم) ،هپاتومگالی( بزرگ شدن کبد) و ورم دست و پاها
• سرفه و عفونت های مکرر تنفسی

تشخیص

پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• معاینه توسط متخصص قلب
• اکوکاردیوگرافی (اولین و دقیق ترین روش برای تشخیص بیماری)
• نوار قلب
• عکس قفسه سینه
• اکوکاردیوگرافی از طریق مری که روش مفیدی برای مشاهده ساختمان دریچه می باشد.
• کاتتریزاسیون قلب به منظور تعیین شدت تنگی میترال
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

درمان

با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• دارو درمانی و استفاده از آنتی بیوتیک در صورت وجود سابقه تب روماتیسمی جهت پیش گیری ازعود بیماری و تشدید مشکل دریچه
• دارو درمانی در نوع شدید بیماری جهت رفع علایم یا پیشگیری از مشکلات
• اقدامات تهاجمی و استفاده از بالون
• جراحی ترمیمی دریچه فعلی (تعویض دریچه میترال با دریچه بافتی گاوی و یا دریچه فلزی)
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

از عوارض احتمالی پس از ابتلا به این بیماری می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ایجاد ضربان نامنظم دهلیزی
• نارسایی قلب
• تشکیل لخته خون در دهلیز

به دلیل عدم تخلیه کامل خون از دهلیز و نامنظم شدن ضربان قلبی و ایجاد آمبولی در هر یک از قسمت های بدن باعث بروز مشکل می گردد مانند سکته مغزی و قلبی یا گانگرن روده یا انتهای دست و پا.

• آندوکاردیت

در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
• در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
  • بروز علایم بیماری در فرد يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده
• در صورت بروز علایم زير پس از جراحی:
  • تب بالاتر از 3/38  درجه سانتيگراد
  • تنگي نفس و تپش قلب بدون ارتباط با فعاليت بدني
  • احساس درد قفسه سينه مشابه قبل از عمل
  • التهاب و قرمزي، گرمي و در نهايت خارج شدن ترشحات چركي از محل برشهاي جراحي
  • لرز شديد و به دنبال آن تب
  • درد و سفتي پشت ساق هريك از پاها
• سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
• تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی

• درمان به موقع گلو دردهای چرکی جهت پیشگیری از تنگی دریچه‌ی میترال ضروری می‏باشد.