صفحه اصلی

مولتیپل اسکلروزیس که به اختصار به آن ام اس نیز گفته می شود، بیماری سیستم عصبی است که بیشتر افراد جوان را مبتلا می سازد. در این بیماری میلین یا ماده پوشاننده سلول های عصبی که در انتقال پیام های عصبی نقش دارند، آسیب می بینند. اگر آسیب میلین جزیی باشد پیام های عصبی با اختلال کمتری منتقل می شوند ولی اگر آسیب زیاد باشد بافت زخمی شکل جایگزین میلین شده و از این رو انتقال پیام های عصبی ممکن است به طور کامل قطع شوند. مشخصـه این بیماری، متعدد بودن ضایعات از نظر زمانی، مکانی و رخداد علایم به صورت رفت و برگشتی است. یعنی یک علامت عصبی پس از مـدتی بهبود یـافته و در زمـان دیگر همان علامت یا علایم دیگری مجدداً رخ می‌دهند.

هنوز علت این بیماری شناخته نشده اما محققان معتقدند که شاید

• عوامل ارثی
• عوامل تغذیه‌ای
• عوامل محیطی در آن دخیل باشند.

قابل قبول ترین تئوری علت ام اس یک مکانیسم خود ایمنی است.

فاکتورهای ژنتیکی در مستعد نمودن فرد جهت ابتلا به این بیماری، می‌توانند مؤثر باشند. بالاترین شیوع ام اس در نژاد سفید پوست است.

شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:

• ضعف دستگاه حرکتی
• احساس درد سوزنی
• اختلال در دید
• کاهش یا تاری دید ناگهانی در یک چشم، دوبینی، حرکت غیرارادی چشم
• اختلال در فهم کلمات
• لرزش
• اختلال در حس های عمقی
• از دست دادن تعادل
• فلج قسمتی از اندام تحتانی
• تغییر در پاسخ های عاطفی
• احساس گرفتگی و گزگز یا عدم تعادل در یک اندام
• اختلال عملکرد مثانه به صورت فوریت یا تأخیر در شروع ادرار

این علایم غالباً گذرا بوده و طی چند روز تا چند هفته از بین می‌روند، ولی با گذشت زمان ممکن است مستقر و ثابت شده حتی گاهی بیمار دچار مشکلات گفتاری، شناختی، خلقی و حافظه‌ای ‌گردد.

تشخیص

پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

اگر این بیماری زود تشخیص داده شود و درمان سریع تر صورت گیرد اختلالات حسی و حرکتی کمتری ایجاد می گردد ولی اغلب اوقات این بیماری در مراحل اولیه قابل تشخیص نیست.

• علایم خاص بالینی، معاینه، گرفتن شرح حال
• سابقه مشکلات قبلی
• اطلاعات به دست آمده از تصویربرداری مغز
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

درمان

با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:     

با تدوین و پیگیری یک برنامه درمانی خاص و استفاده از دارو درمانی ‌های جـدیـد و تکنیک های توانبخشی می‌توان علایم بیماری را تسکین، پیشرفت بیماری را کندتر، توانایی های شخص را حفظ و ارتقاء بخشید.

درمـان در مرحله وقـوع علائم حـاد و شدیـد

• تزریق کـورتیکو استروئید به مـدت 5 روز، و تسریع در بهبود حمله های بیماری

درمـان پیشـگیری کننـده

• جلوگیری از بـروز حمـله های ام اس در عود مجدد بیماری

درمان‌ علامتی

• کـاهـش علایم ناتوان کننده بیماری به منظور زندگی بهتر بیماران به طور مثال
  • سفتی عضلانی
  • خستگی بیمار
  • درد
  • گزگز شدن اندام ها
  • لرزش و اختلال عملکرد مثانه

درمان در مرحله مزمن پیشرونده

• داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی به منظور کاهش سرعت پیشرفت بیماری
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

• از عوارض احتمالی این بیماری می‏توان به بی حرکتی و مشکلات مرتبط با آن مانند خشکی مفاصل، زخم بستر و … اشاره نمود.

در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
• در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
  • بروز علایم عفونت ادراری مانند سوزش، ادرار تیره رنگ و خونی، تب ولرز، تنگی نفس
  • بدتر شدن علایم و انتشار بیماری به نقاط جدید بدن
  • مراجعه منظم به پزشک جهت انجام معاینه
• سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
• تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی