مننژیت
شرح بیماری
به التهاب پرده هايي كه سطح مغز و نخاع را مي پوشانند، مننژيت گفته مي شود. اين بيماري به وسيله عفونت باكتريايي يا ويروسي ايجاد مي شود. علایم مننژيت ويروسي خفيف هستند اما مننژيت باكتريايي مي تواند خطرناک باشد. مننژيت باكتريايي بيشتر در كودكان زير پنج سال ديده مي شود، با اين حال در هر سني ممكن است اتفاق بيفتد.
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
از علل شایع در ایجاد مننژیت میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- باکتری به نام مننگوكوك (شايع ترين علت مننژيت باكتريايي در كودكان)
این میکروب به طور طبيعي در مخاط بيني زندگي مي كند و اغلب هيچ مشكلي را ايجاد نمي كند، اما علت اين كه چرا در برخي كودكان سبب بروز بيماري مي شود، هنوز مشخص نشده است.
- هموفيلوس آنفلوانزا (اغلب در كودكان زير پنج سال)
- ويروس هاي دیگری نيز باعث بروز مننژيت مي شوند مانند: ويروس آنفلوانزا، آبله مرغان، منونوكلیوز عفوني و ايدز
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
علایم مننژيت باكتريال و ویروسی در برخي مراحل شبيه هم هستند. با اين حال علایم مننژيت باكتريال شديدتر بوده و در اغلب موارد به سرعت و گاه ظرف چند ساعت پيشرفت مي كند.
در شيرخواران علایم غالباً گنگ و يا مبهم است و مي تواند شامل موارد زير باشد:
- بدحالي عمومی
- تب
- استفراغ
- نخوردن غذا
- گريه و بيقراري
در كودكان بزرگ تر ممكن است تمام علایم فوق به اضافه علایم ديگر ديده شود، مانند:
- سردرد شديد
- حساسيت و انزجار از نور شديد و صداي بلند
- سفتي عضلات، به خصوص عضلات گردن
- در تمام سنين، با علایمي مانند گيجي، اختلال هوشياري و گاه تشنج
- در برخي كودكان، دانه های پوستی مشخصي به صورت نقاط مسطح صورتي يا قرمز كه با فشار دست محو نمي شوند، ديده مي شود.
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- آزمایش آب نخاع
- نمونه خون (جهت كشت و تعيين وجود باكتري در آن)
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- در صورت شك به مننژيت، پس از انجام آزمايش هاي لازم و حتي پيش از آماده شدن جواب آزمايش ها بايد درمان با آنتي بيوتيك شروع شود. اگر جواب آزمايش ها مشخص كند كه فرد مبتلا به مننژيت ويروسي شده، آنتي بيوتيك ها قطع مي شوند و سایر داروها تجویز می شوند. این داروها عبارتند از:
- استفاده از داروهای ضد التهاب
- استفاده از داروهای ضد تشنج
- درمان سایر مشکلات مانند سردرد، تهوع و…
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی پس از ابتلا به مننژیت، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- مننژيت هاي ويروسي بندرت عارضه ای باقي مي گذارند.
- در تعداد اندكي از كودكان عوارضي مانند ناشنوايي، تشنج و يا مشكلات يادگيري ايجاد می شود.
زمان مراجعه به پزشک
در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
- در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
- در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
- تب
- سردرد به ویژه در ناحیه پشت سر
- تهوع
- استفراغ جهنده
- تشنج
- اختلال در سطح هوشیاری (از منگی و خواب آلودگی تا بی هوشی)
- خم شدن لگن و زانوی بیمار هنگام خم شدن گردن
- سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
- تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی