فیبروزکیستیک
شرح بیماری
از شایع ترین بیماری های است که به طور ارثی منتقل می شود و با عوارض زیاد تنفسي و گوارشي همراه می باشد. این بیماری در دوران نوزادی یا اوایل کودکی و گاهی در بزرگسالی تشخیص داده می شود. در این بیماری ترشحات چسبنده ای در ریه ها، پانکراس، کبد و مجاری سیستم های تولیدمثل ایجاد می شود و باعث افزایش نمک در غدد مترشحه عرق می شود. کیست فیبروز به علت خلط چسبنده، تنگی دیواره برونش ها به علت التهاب و انباشتگی مزمن ترشحات در راههای هوایی موجب عفونت و انسداد راه هوایی می شود.
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
از علل شایعی که در بروز این بیماری میتوان به آن اشاره نمود، عوامل ارثی و ژنتیکی میباشند.
- عوامل ارثی و ژنتیکی
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
- مشکلات تنفسی (سرفه، تولید خلط، سینوزیت، پولیپ های بینی و عفونت های تنفسی مانند سرماخوردگی، پنومونی و آنفلوآنزا، چماقی شدن انگشتان در اندام های انتهایی)
- مشکلات گوارشی (نارسایی پانکراس، درد شکمی عود کننده، سیروز کبدی، کمبود ویتامین ها، التهاب عود کننده پانکراس و کاهش وزن)
- مشکلات ادراری – تناسلی
- نازایی در هر دو جنس
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی که ممکن است به دنبال ابتلا به این بیماری در فرد بروز نماید، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- روماتیسم
- روی هم خوابیدن ریه ها
- بیماری های صفراوی
- عفونت برونش ها
- ضربان های نامنظم قلبی
- بیماری قلبی- ریوی
- مشکلات انعقادی
- کم آبی بدن
- کاهش تولید اسپرم در مردان و قطع قاعدگی در زنان
- دیابت
- بیماری انسداد روده ای
- عدم تعادل الکترولیت ها
- بیماری ریفلاکس معده
- هپاتیت
- پرخونی کبد
- واریس مری
- سوء تغذیه
- پولیپ بینی
- پنومونی (ذات الریه)
- شوک
- بیرون زدگی رکتوم
- رشد تاخیری استخوان
- سینوزیت
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- آزمایش اندازه گیری میزان کلر عرق
- عکس برداری با اشعه ایکس از قفسه سینه
- بررسی نمونه مدفوع
- تست DNA
- سنجش آنزیم های کبدی
- کشت خلط
- اندازه گیری الکترولیت های سرم از طریق آزمایش خون
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- تجویز آنتی بیوتیک پس از کشت خلط و تعیین نوع میکروب
- در صورت تجویز آنتی بیوتیک، اجتناب از قطع خودسرانه دارو
- تجویز داروهای گشاد کننده برونش، رقیق کننده های خلط و داروهای ضد التهابی استروئیدی یا کورتون ها
- تجویز اکسیژن در موارد کمبود اکسیژن
- تخلیه وضعیتی و فیزیوتراپی قفسه سینه جهت خروج خلط
- پیوند ریه در مراحل نهایی بیماری
- توصیه به استفاده از مایعات فراوان 3-2 لیتر در روز
- توصیه به استفاده از رژیم غذایی پر کالری و پر پروتئین
- در صورت عدم تحمل لاکتوز، محدود کردن مصرف شیر و لبنیات
- محدود کردن مصرف غذاهای پر چرب مانند غذاهای سرخ کرده، چیپس، خامه، کره و مارگارین
- خوردن غذا در وعده های زیاد وبا حجم کم
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
زمان مراجعه به پزشک
در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
- در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
- در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
- ابتلا یکی از اعضاء خانواده به این بیماری
- مشاهده علایم بیماری
- سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
- تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی