سیلیکوزیس
شرح بیماری
سیلیکوزیس یکی از شایع ترین بیماری های شغلی و غیر قابل درمان است که در اثر استنشاق ذرات گرد و غبار حاوی کریستال های آزاد سیلیس، ایجاد می شود. سیلیس فراوان ترین ماده موجود در پوسته زمین است که به طور وسیع در شن و گرانیت و سنگ های معدنی یافت می شود.
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
از عللی که در ایجاد این بیماری میتوان به آن اشاره نمود:
- در طول عملیاتی که سنگ، شن، بتون و بعضی از سنگ های معدنی شکسته و خرد می شوند گرد و غبار سیلیس آزاد می شود. کار در معادن رو باز و زیر زمینی، سنگبری، سنگ تراشی، عملیات ساختمانی و راه سازی، تولید سیمان، کاشی و سرامیک، تونل سازی، ریخته گری، تولید شیشه، رنگ و سفالگری، تولید ظروف سفالی و عملیات شن از مشاغل مهمی هستند که در آن ها شاغلین در مواجهه با سیلیس کریستالی قرار دارند.
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
علایم بيمارىهاى شغلى ريه بسته به ذراتى که باعث آن مىشوند، متفاوت است.
- اکثر علایم شبيه آسم و آمفيزم است.
- تنگى نفس، خسخس سينه و دشوارى در تنفس بعد از گذشت سالهاى زياد از مواجهه با اين مواد
- در بسيارى از موارد تفکيک علایم ناشى از بيمارىهاى شغلى از عوارض مصرف توتون دشوار است.
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی که ممکن است به دنبال ابتلا به این بیماری در فرد بروز نماید، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- برونشیت مزمن
- آمفیزم
- سل
- سرطان ریه
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- تشخيص با توجه به سابقه مواجهه
- پرتونگارى از قفسه سينه
- آزمايشهاى عملکرد ريوى
- نمونهبردارى از نسج ريه و آزمايش آن توسط ميکروسکوپ
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- عارضه ريوى که از قبل ايجاد شده است برگشت ناپذير است.
- پيشگيرى از استنشاق هواى آلوده
- استفاده از داروهایى مانند گشادکنندههاى نايژه و کورتيکواستروئيدها
- ترک سیگار
- انجام دادن اقداماتی جهت کم کردن تراکم گرد و غبار در محیط
- استفاده از ماسک های محافظ
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
پیشگیری
برای پیشگیری از این بیماری میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- استفاده از مواد کم خطر
- کاهش یا کنترل گرد و غبار
- حفاظت فردی در کارگران
- آزمایشات واقدامات پزشکی منظم