صفحه اصلی

ديسفاژي يك واژه پزشكي براي اختلال در بلع است. اين علامت معمولاً به خاطر مشكل در مري ایجاد می‌شود. بلع از مواردی است که تا دچار اختلال نشود به آن توجه نمی شود. بلع هم مانند تنفس، بی‌خبر کار خود را می‌کند. ماهیچه‌های حلق صدها بار در روز برای فروبردن لقمه غذا یا بزاق به کار می‌افتند. وقتی ماده ای بلعیده می شود، ماهیچه‌های حلقوی انتهای فوقانی مری شل شده و پایین رفتن آنچه که دردهان قرار دارد را امکان‌پذیر می‌کنند. اگر در اثر فشار و تنش روانی، یا ترس ماهیچه‌ها شل نشوند،‌ بلع مشکل می‌گردد.

از علل شایع ایجاد این بیماری می‏توان موارد زیر را نام برد:

• التهاب مزمن گلو مخصوصاً در اثر خشکی هوای اتاق در زمستان
• گلودرد یا آنفلوانزا
• مصرف سیگار
• استرس و فشار روانی
• برگشت اسید معده
• ناهنجاری جسمانی و گرفتگی احتمالی ماهیچه اسفنکتر حلق
• سرطان مري

شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:

اگر اختلال در بلع خفيف باشد هیچ‌یک از علائم زیر وجود ندارد.

• بالا آوردن غذا و استفراغ
• سرفه
• احساس خفگي
• درد در زمان بلع یا بلع دردناك.

تشخیص

پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• عكس‌برداري‌ از مري‌ به هنگام‌ بلع‌ باريم‌ که جهت تشخیص ناهنجاری جسمانی و گرفتگی احتمالی ماهیچه اسفنکتر حلق به کار می رود.

• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

درمان

با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

توجه: نخستين علامت سرطان مري، اغلب اختلال در بلع خفيف و بی‌درد است كه به‌ تدریج در طول زمان بدتر می‌شود. هر چه زودتر يك مشكل جدي شناسايي شود، درمان بهتر خواهد بود.

• حفظ آرامش (استرس و فشار روانی باعث مشکل شدن بلع می‌شوند. هر عاملی که آرامش را بازگرداند مانند ورزش و ماساژ، یوگا، نفس عمیق،… فشار را از روی گلو برمی‌دارد).
• کمپرس آب گرم بر روی گلو که تا حدی ماهیچه‌های آن را شل می‌کند.
• هوای مرطوب

بسیاری از اختلالات بلع ناشی از خشکی هواست، مرطوب کردن هوا می‌تواند کمک‌کننده باشد. برخی متخصصان خوردن روزانه لااقل هشت لیوان آب را هم توصیه می‌کنند. هوا باید ۳۵ تا ۴۰ درصد رطوبت داشته باشد. گذاشتن دستگاه بخور در اتاق‌خواب و ایجاد هوای خنک و مرطوب برای گلو بهتر است.

• درمان برگشت اسید

راه‌های زیادی برای کنترل این مشکل وجود دارد، ازجمله ترک کافئین، الکل، شکلات و سیگار.

• جراحی

پزشک ممکن است علت احتمالی اختلال بلع را ناشی از ناهنجاری جسمانی بداند پس با روش خوردن نمک باریم و عکس‌برداری با پرتو ایکس، گرفتگی احتمالی ماهیچه اسفنکتر حلق مشخص می‌شود. تنگی این ماهیچه نخست با دارو و سپس با روشی خاص برای گشاده کردن آن در مطب رفع می‌شود. در موارد شدیدتر، جراح ماهیچه را باز می‌کند تا شل شود.

• از عوارض احتمالی این بیماری می‏توان به سوءتغذيه‌ به علت‌ ناتواني‌ در خوردن‌ غذا اشاره نمود.

در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
• در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
  • اختلال بلع بیش از یک روز
  • احساس خفگی
  • گوش‌درد
  • خلط خونی
• سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
• تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی