حاملگي خارج رحمي
شرح بیماری
حاملگي خارج رحمي عبارت است از حاملگي در خارج از رحم. شايـع‌ترين مکانی كه حاملگي خارج رحمي رخ مي‌دهـد لـولـه‌هـاي رحمي هستند كه از تخمدان به رحم كشيده شده‌اند. ساير مکان ها عبارتند از تخمدان، گردن رحم، يا اصـولاً خارج از دستگـاه تناسلي و در حفره شكم. از نظر آماري حدود 1 از هر 100 حاملگي در خارج از رحم ایجاد می شود.
افراد در معرض خطر
موارد زیر ممکن است احتمال خطر ابتلا به حاملگی خارج از رحم را افزایش دهد:
- استفاده از دستگاه جلوگيري از حاملگي كه داخل رحم كار گذاشته مي‌شود مانند آي.يو.دي
- سابقه عفونت‌هاي شكمي يا لگني
- وجود چسبندگي‌ها در اثر اعمال جراحي قبلي
- سابقه حاملگي در لوله‌هاي رحمي
- سابقه جراحي بر روي لوله‌هاي رحمي يا رحم
- سابقه التهاب بافت پوشاننده سطح داخلي رحم
- وجود ناهنجاري در رحم
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
از علل شایع این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- لقاح تخمک رها شده با اسپرم، کاشته شدن آن در جایی خارج از رحم (لوله رحم)
- بزرگ شدن رویان کاشته شده، کش آمدن و پاره شدن لوله رحم
- خونریزی داخلی
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
مراحل اوليه
- عدم وقوع قاعدگي يا نامنظمي زمان قاعدگي
- لكه‌بيني يا خونريزي بدون توجيه
- درد يا دل‌پيچه در قسمت پايين شكم
- ندرتاً درد در شانه
مراحل انتهايي
- درد شكمي شديد، تند و تيز به صورت ناگهاني در اثر پارگي لوله رحمي
- منگي، غش و شوك (رنگ‌پريدگي، تند شدن ضربان قلب، پايين افتادن فشار خون و عرق سرد)
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- تست حاملگي
- سونوگرافي
- كولدوسنتز (نمونه‌برداري از مايع لگني با استفاده از يك سوزن كه به سقف مجرا وارد مي‌شود).
- لاپاروسكوپي (سوراخ‌هاي كوچكي در شكم ايجاد مي‌شوند و از راه آنها وسايل لازم براي ديدن و درآوردن حاملگي خارج رحمي وارد مي‌شوند).
- کورتاژ (گشاد كردن و تراشيدن رحم با وسيله‌اي به نام كورت)
- لاپاراتومي (عمل جراحي باز)
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- ارزیابی و درمان بدون بستری در بیمارستان
- بستری در بیمارستان جهت انجام عمل جراحی و انجام مراقبت های حمایتی مانند تزریق خون
- جراحي جهت درآوردن جنین در حال رشد، جفت و هر گونه بافت آسيب ديده (خارج کردن لوله رحمی در صورت عدم ترمیم آن)
در صورت عدم آسیب لوله رحم، با تجویز پزشک از داروی شیمی درمانی جهت حذف بافت حاملگی استفاده می شود.
- مصرف داروهای ضد بارداری و مسکن برای مدت 2 تا 7 روز
- مصرف آنتی بیوتیک در صورت وجود عفونت
- مصرف مکمل های آهن برای کم خونی
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی پس از بروز این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- عفونت
- كم شدن توانايي باروري
- از دست دادن اعضايي از دستگاه تناسلي در اثر دشوار بودن عمل جراحي
- شوک در اثر خونريزي داخلي
زمان مراجعه به پزشک
در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
- در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
- در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
- خونريزي شديد از مجراي تناسلي
- بروزعلايم عفونت، مثل تب، لرز، سردرد، منگي، يا دردهاي عضلاني
- زياد شدن دفعات ادرار بيشتر از يك ماه، ناشی از تحريك يا عفونت مثانه در اثر جراحي
- سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.