اختلال وسواس جبری
شرح بیماری
وسواسها، افکار يا تصاوير مزاحم عودکنندهاي هستند که موجب زجر شديد ميشوند. بیماری اختلال وسواس جبری (OCD) يک بيماري عصبي ـ رواني است که با افکار زجرآور مکرر و رفتارهاي تکراري يا عادات ذهني مشخص ميگردد که براي کاهش اضطراب انجام ميشوند.
بسیاری از مبتلایان می پذیرند كه افكار آنها بی معنی است اما نمی توانند به آنها فكر نكنند چون منجر به پریشانی بزرگی می شود. در پاسخ به این افكار وسواسی، آنها ممكن است به افكار و رفتارهای تکراری دچار شوند که فکر می کنند باید انجام دهند تا به آنها در برطرف كردن اضطراب ناشی از افكار وسواسی كمك كند. این اجبارها ممكن است به شكل شستشوی زیاد، یا بازرسی های مكرر برای اطمینان از مرتب بودن اوضاع باشد.
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
هرچند دلایل ابتلاء به اختلال وسواس جبری کاملاً شناختهشده نیست، اما موارد زیر تأثیر زیادی در ابتلاء به این بیماری دارد:
- تغییرات جسمی و بدنی؛ مانند بلوغ، شغل جدید، به دنیا آمدن نوزاد
- کمبود سروتونین یا ماده شیمیایی در مغز که بر خلق تاثیر دارد
- سابقه خانوادگی و ارثی
- زندگی پر استرس
- خصوصیات شخصیتی مثلا افراد بیش از اندازه دقیق و تمیز
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
- شستن و تمیزکردن
- شمارش
- نظم و ترتیب بخشیدن
- بررسی و چک کردن مکرر
- تقاضای اطمینان کردن از دیگران
- رعایت ارزش ها، بیش از حد جدی و وظیفه شناس، دقیق و انعطاف ناپذیر
- ناتوانی در دور انداختن اشیاء فرسوده و بی ارزش حتی اگر فاقد ارزش باشند.
- انجام مکرر کار و یا عملی
- تردید در تفویض امور یا همکاری با دیگران
- خساست در خرج پول برای خود یا دیگران
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- مصاحبه با بیمار یا خانواده او
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- دارو درمانی و شروع داروهای ضد افسردگی جهت کنترل احساسات اضطرابی و علائم مرتبط
- روان درمانی شامل یادگیری مهارت هایی برای کنترل علائم و توسعه راه های مقابله
توجه: بهترین و کاراترین روش درمان ترکیبی از هر دو درمان است.
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی این بیماری میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- خطر خودکشی
- خطر اعتیاد به الکل و یا موادمخدر
زمان مراجعه به پزشک
در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
- در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
- در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
- وجود علایم بیماری در سایر افراد خانواده
- تشدید علایم بیماری
- مشاهده عوارض داروها
- سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
- تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی