صفحه اصلی

یک حمله یا سکته قلبی زمانی رخ می دهد که یک منطقه از عضله قلب به علت نرسیدن اکسیژن کافی به آن محل دچار صدمه دایمی یا مرگ شود. بیشتر حملات قلبی توسط یک لخته که یکی از رگهای کرونر را مسدود می کند ایجاد می شوند. لخته معمولاً در یک رگ کرونر که قبلاً باریک شده، تشکیل می شود. لخته درون رگ کرونری جریان خون و اکسیژن رسانی به عضله قلبی را مختل می کند و سبب مرگ سلول های قلبی در آن ناحیه می شود. ماهیچه قلبی آسیب دیده، توانایی خود برای انقباض را از دست می دهد و عضله قلبی باقیمانده برای جبران منطقه آسیب دیده وارد عمل خواهد شد.

علل و عواملی که منجر به ایجاد تنگی عروق کرونر و در نتیجه حمله قلبی می گردد همان علل و عواملی هستند که بیماری های عروق کرونر را ایجاد می کند و به دو دسته غیر قابل تغییر و قابل تغییر تقسیم می گردد که عبارتند از:

عوامل غیر قابل تغییر

• افزایش سن
• جنسیت
• مردان بیش از زنان و در سنین پایین تری دچار حملات قلبی می شوند.
• ارث و سابقه خانوادگی
• نژاد

عوامل قابل تغییر

• مصرف دخانیات
• بالا بودن کلسترول خون
• پرفشاری خون
• کم تحرکی
• چاقی و اضافه وزن
• دیابت
• نوع رژیم غذایی

عوامل متفرقه

• استرس
• مصرف الکل

شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:

• درد سینه در پشت جناق یا استخوان وسط سینه

توجه: عدم وجود درد در بسیاری افراد، به خصوص در افراد مسن و بیماران دیابتی، انتشار درد از ناحیه سینۀ به بازوها یا شانه، گردن، دندان ها، فک، شکم یا پشت

• درد بیش از 20 دقیقه و عدم برطرف شدن درد با استراحت یا مصرف قرص
• مصرف نیتروگلسیرین

توجه: در حالی که درد آنژین با استراحت و مصرف قرص های زیر زبانی نیتروگلیسیرین برطرف می شود.

• سایر علایم که ممکن است به تنهایی یا همراه درد سینه وجود داشته باشند عبارتند از:
  • تنگی نفس
  •  سرفه
  • احساس سبکی سر، سرگیجه
  • غش کردن
  • تهوع یا استفراغ
  • تعریق،که ممکن است شدید باشد
  • احساس نزدیک شدن به مرگ
  • اضطراب
  • فشار خون ممکن است طبیعی ، بالا یا پایین باشد.

تشخیص

پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• معاینه توسط متخصص قلب و عروق
• بررسی نوار قلب (الکتروکاردیوگرام یا ECG)
• اکوکاردیوگرافی
• تست ورزش
• اسکن قلب
• آنژیوگرافی‌

عکسبرداری‌ از رگ‌ها با اشعه‌ ایکس‌ به‌ کمک‌ تزریق‌ ماده‌ حاجب‌ درون‌ آنها

• آزمایش خون و اندازه‌گیری‌ آنزیم‌هایی‌ که‌ از عضله‌ قلب‌ آسیب‌ دیده‌ به‌ درون‌ خون‌ آزاد می‌شود.
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

درمان

با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• نیاز به بستری و احتمالاً مراقبت های ویژه
• بررسی مدوام نوار قلب، زیرا ضربانات نامنظم قلبی مهمترین علت مرگ در چند ساعت اول پس از حمله قلبی هستند.
• درمان جهت توقف پیشرفت حمله قلبی،کاهش بار قلب و پیشگیری از عوارض

اقدامات درمانی اولیه

• قطع فعالیت، قرار گرفتن در حالت درازکش و استراحت مطلق
• استفاده از قرص زیر زبانی نیتروگلیسیرین یک تا سه عدد به فاصله هر پنج دقیقه تا زمان قطع درد
• ارجاع سریع بیمار به اورژانس قلب

توجه‌: داروهای‌ حل‌کننده‌ لخته‌ تنها در ساعات‌ اولیه‌ حمله‌ مؤثر خواهند بود. البته در صورتی که فردی‌ که‌ دچار حمله‌ قلبی‌ شده‌، بی‌هوش‌ یا دچار ایست قلبی شده و نفس‌ نمی‌کشد.

• شروع تنفس دهان به دهان
• ماساژ قلبی در صورت عدم وجود ضربان‌ قلب‌
• ادامه عملیات احیاء تا زمان رسیدن کمک

اقدامات درمانی در بیمارستان

• اکسیژن‌
• تحریک‌ الکتریکی‌ (شوک) جهت به کار انداختن قلب
• جراحی (آنژیوپلاستی‌ با بالن، جراحی‌ بای‌پاس یا تعویض‌ سرخرگ‌های‌ قلب)
• نوار قلب

در نوار قلب، سکته قلبی مشخص شود، داروهای حل کننده لخته در عرض ۱۲ ساعت پس از شروع درد سینه ممکن است شروع شوند.

• تجویز دارو
  • داروهایی‌ که‌ به‌ سرعت‌ لخته‌های‌ خون‌ را حل‌ می‌کنند در عرض‌ 1 الی 3 ساعت‌ از زمان‌ بروز حمله‌
  • داروهای‌ ضد درد
  • داروهای‌ ضد بی‌نظمی‌ قلب‌
  • داروهای‌ ضد آنژین‌ قفسه سینه‌
  • داروهای‌ ضد انعقاد برای‌ جلوگیری‌ از تشکیل‌ لخته‌ خون‌
  • نیتروگلیسیرین‌ برای‌ گشاد کردن‌ سرخرگ‌ها و افزایش‌ خونرسانی‌ قلب‌

درمان با داروهای ضد انعقاد برای بیمارانی که دارای خصوصیات زیر باشند مناسب نیست:خونریزیهای داخل سر مانند خونریزی داخل جمجمه ای

• مشکلات مغزی مانند تومورها یا ناهنجاریهای رگهای خونی
• سکته مغزی در سه ماه گذشته یا احتمالاً بیشتر
• ضربه مغزی در سه ماه گذشته
• پرفشاری خون شدید
• جراحی بزرگ یا تصادف شدید در سه هفته گذشته
• خونریزی داخلی در 2 الی 4 هفته اخیر
• زخم معده

از عوارض احتمالی پس از ابتلا به این بیماری می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• ضربان های نامنظم خطرناک قلبی
• نارسایی احتقانی قلب
• شوک کاردیوژنیک
• گسترش مقدار بافت قلبی آسیب دیده
• التهاب پرده اطراف قلب(پریکاردیت)
• لخته خون در ریه ها(آمبولی ریوی)
• بروز عوارض درمان( به طور مثال داروهای حل کننده لخته احتمال خونریزی را افزایش می دهد)
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
• در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
  • درد بيش از چند دقيقه
  • عدم برطرف شدن درد قفسه سينه، با استراحت يا استفاده از نيتروگلسيرين(سه نوبت اسپري زدن یا مصرف قرص زیر زبانی، به فاصله 5 دقيقه از يكديگر)
  • عرق کردن
  • اشکال در تنفس
  • تهوع و يا استفراغ
  • ضربان قلب تند، كند يا نامنظم
  • حالت منگي يا سرگيجه
  • احساس درد شديد قفسه سينه يا دردي كه مانند احساس بار سنگين بر روي سينه است
• سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
• تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی

برای پیشگیری از این بیماری می‏توان اقدامات زیر را انجام داد:

• کنترل فشارخون
• کنترل سطح کلسترول خون
• ترک سیگار
• مصرف غذای کم چربی حاوی میوه و سبزیجات فراوان و فاقد روغن حیوانی
• کنترل بیماری قند
• کاهش وزن در صورت چاقی
• انجام روزانه یا چند بار در هفته پیاده روی یا سایر ورزش هایی که کارآیی قلب را بهبود می بخشد
• مصرف آسپیرین براساس صلاحدید، پزشک.

اگر بیمار دارای یک یا چند عامل خطر از بیماریهای قلبی است جهت پیشگیری از حمله قلبی تجویز می شود.