بیماری های عروق کرونر
شرح بیماری
در این بیماری، سرخرگهای کرونری که به عضله قلب خونرسانی می کنند، تنگ و باریک شده و عضلات قلب از رسیدن خون و اکسیژن کافی محروم میگردند. در چنین حالتی ممکن است در حالت استراحت مشکلی برای بیمار ایجاد نشود، اما وقتی که قلب مجبور باشد کار بیشتری انجام دهد و به طور مثال بیمار بخواهد چند پله را بالا برود، سرخرگهای کرونری نمیتوانند نیاز اکسیژن عضله قلب را فراهم سازد و در نتیجه بیمار در هنگام بالا رفتن از پلهها دچار درد سینه و درد قلبی یا اصطلاحا «آنژین قفسه صدری» میگردد. در چنین زمانی اگر فرد کمی استراحت کند، درد معمولاً از بین خواهد رفت.
عوامل خطر، علل و عوامل شایع
برای کنترل بیماری های قلبی عروقی ابتدا باید عوامل خطر را شناخت و سپس مشخص کرد که کدامیک از عوامل را می توان تغییر داد و از میان عوامل قابل تغییر کدام یک را باید در اولویت قرار داد. عوامل خطری که منجر به ایجاد تنگی عروق کرونر می گردد به دو دسته غیر قابل تغییر و قابل تغییر تقسیم می گردد که عبارتند از:
- عوامل خطر غیر قابل تغییر
- افزایش سن
- جنسیت: مردان بیش از زنان و در سنین پایین تری دچار حملات قلبی می شوند.
- سابقه خانوادگی
- نژاد
- عوامل خطر قابل تغییر
- مصرف دخانیات
- بالا بودن کلسترول خون
- پرفشاری خون
- کم تحرکی
- چاقی و اضافه وزن
- دیابت
- نوع رژیم غذایی
- عوامل خطر متفرقه
- استرس
- مصرف الکل
علایم و نشانه ها
شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:
- احساس ناراحتی در قفسه سینه
توجه: اگرچه یکی از مهم ترین علایم تنگی عروق کرونر احساس ناراحتی در قفسه سینه می باشد اما هرگونه ناراحتی در قفسه سینه الزاما ناشی از مسایل قلبی نیست.
مشخصات ناراحتی قفسه سینه در صورتی که ناشی از تنگی عروق کرونر باشد عبارتند از:
- درد به صورت فشارنده و در ناحیه پشت جناغ
- افزایش درد با فعالیت، تخفیف درد با استراحت
- انتشار درد به بازوی دست چپ و گاهاً به گردن و فک
- قطع درد با مصرف قرص های زیرزبانی نیتروگلیسیرین طی ۳ الی۵ دقیقه
- عدم ارتباط با وضعیت بدن (خوابیدن یا نشستن)
- از علایم دیگر تنگی عروق کرونر می توان به موارد زیر اشاره کرد ولی لزوماً این علایم در این بیماری مشاهده نمی شود و ممکن است بیماری های دیگر از قبیل اختلال دریچه های قلب، نارسایی قلب، ضربان های نامنظم قلبی یا آریتمی، دیابت و … نیز باعث ایجاد این علایم گردد:
- ضعف و خستگی پذیری زودرس
- تنگی نفس
- سرگیجه
- تپش قلب
- تعریق
تشخیص و درمان
تشخیص
پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- معاینه توسط متخصص قلب و عروق
- بررسی نوار قلب (الکتروکاردیوگرام یا ECG)
- اکوکاردیوگرافی
- تست ورزش
- اسکن قلب
- آنژیوگرافی
- آزمایش خون و اندازهگیری آنزیمهایی که از عضله قلب آسیب دیده به درون خون آزاد میشود.
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
درمان
با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:
- درمان دارویی
- بالن جهت باز کردن عروقی که تنگی خفیفی دارند
- جراحی باز قلب و تعویض رگ هایی که تنگی شدید دارند
- سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار
عوارض احتمالی
از عوارض احتمالی پس از بروز این بیماری، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
- حمله قبلي یا سکته قلبی
- نارسايي احتقاني قلب
- بينظميهاي ضربان قلب
زمان مراجعه به پزشک
در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:
- در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
- در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
- درد قفسه سینه
- ابتلاء يكي از افراد درجه یک خانواده مانند پدر و مادر به بیماری عروق کرونر
- سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
- تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی
پیشگیری
برای پیشگیری از این بیماری میتوان اقدامات زیر را انجام داد:
- درمان علل يا عوامل خطر زمينهساز بیماری های عروق کرونر
- ترك سيگار
- خوردن غذاهاي كم چرب و كم نمك
- كاهش وزن در صورت اضافه وزن
- اجتناب از عوامل فيزيكي يا عاطفي استرسزا
- ورزش منظم پس از مشورت با پزشك