صفحه اصلی

پرکاری تیروئید بیماری ای است که در آن غده تیروئید مقدار زیادی هورمون تیروکسین ترشح می‌نماید. پرکاری تیروئید می‌تواند شدیداً باعث افزایش سوخت‌ و ساز بدن شده و موجب علایمی گردد. تیروئید سمی نیز یک بیماری خطرناک است که ناشی از افزایش هورمون تیروئید است.

از علل شایع پرکاری تیروئید می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مصرف زیاد غذاهای یددار
• التهاب غده تیروئید در اثر عفونت ویروسی یا بعد از بارداری و یا سایر موارد
• رشد غیرسرطانی غده تیروئید و یا غده هیپوفیز
• تومور بیضه‌ها و تخمدان
• مصرف مقدار زیاد هورمون تیروئید
• عکس‌برداری پزشکی بارنگ‌های حاوی ید
• بیماری گریوزعوامل تشدیدکننده این بیماری عبارت‌اند از:
• گریوز

 بیماری ارثی و یکی از شایع‌ترین علل پرکاری تیروئید است. در این بیماری، کنترل طبیعی غده تیروئید توسط هورمون TSH غده هیپوفیز وجود ندارد.

• استرس
• سیگار
• پرتودرمانی گردن
• داروها
• عفونت‌ها مثل ویروس‌ها

شایع ترین علایم در شروع بیماری عبارتند از:

پرکاری تیروئید می‌تواند علایمی مشابه با سایر بیماری‌ها داشته و به همین دلیل تشخیص بیماری برای پزشک سخت است.

علایم و نشانه‌هایی که ممکن است با تیروئید پرکار همراه باشند عبارت‌اند از:

• کاهش وزن ناگهانی حتی زمانی که میزان غذای مصرفی و اشتها کاهش نیافته است.
• ضربان قلب سریع (معمولاً بیشتر از 100 ضربه در دقیقه و یا ضربان قلب نامنظم و یا تپش قلب)
• افزایش اشتها
• نگرانی، اضطراب، کاهش تمرکز و یا کج‌خلقی
• تعریق زیاد
• تغییر در الگوی قاعدگی
• افزایش حساسیت به گرما
• تغییر در الگوی اجابت مزاج، بخصوص افزایش تعداد اجابت مزاج
• بزرگ شدن غده تیروئید (گواتر) و ظاهر شدن آن به شکل ورم در زیر گردن
• خستگی و ضعف ماهیچه‌ها
• مشکل در خوابیدن
• نازک شدن پوست
• موی شکننده و باریک
• عدم تحمل گرما
• لرزش
• عدم علامت و نشانه در بزرگسالان مسن، در صورت وجود علامت بیشتر علامتی‌هایی همچون افزایش ضربان قلب، عدم تحمل گرما و خسته شدن زود هنگام
• مصرف داروهای مسدودکننده بتا برای درمان فشار خون بالا و سایر بیماری‌ها

تشخیص

پس از اخذ شرح حال کامل و انجام معاینات، ممکن است با نظر پزشک اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• پزشکی هسته‌ای
• اسکن تیروئید
• آزمایش خون برای بررسی هورمون‌های TSH ،T3،T4، سطح کلسترول خون، گلوکز و جذب ید رادیواکتیو
• اسکن تیروئید
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

درمان

با نظر پزشک ممکن است اقدامات زیر برای بیمار انجام شود:

• پرکاری تیروئید قابل‌درمان است و بعضی از علل آن بدون درمان نیز برطرف می‌گردند. درمان پرکاری تیروئید به علت و شدت بیماری بستگی دارد.
• داروهای ضد تیروئید
• ید رادیواکتیو برای نابود کردن غده تیروئید و متوقف کردن تولید بیش‌ازحد تیروئید
• جراحی برای برداشتن غده تیروئید
• استفاده از داروهای جایگزین هورمون تیروئید در صورت جراحی و برداشتن تیروئید و یا نابود کردن آن با رادیواکتیو
• سایر موارد به صلاحدید پزشک و نیاز بیمار

از عوارض احتمالی پرکاری تیروئید می‏توان به موارد زیر اشاره نمود:

• مشکلات قلبی (ضربان قلب سریع، نارسایی احتقانی قلب و …)
• شکنندگی استخوان‌ها

پرکاری تیروئید درمان‌نشده، موجب ضعف استخوان‌ها یا پوکی استخوان می شود. استحکام استخوان‌ها به میزان کلسیم و مواد معدنی دریافت شده توسط فرد بستگی دارد. هورمون تیروئید زیاد در بدن می‌تواند بر توانایی بدن در جذب کلسیم تأثیر گذارد.

• مشکلات چشمی از قبیل سرخی چشم‌ها، بیرون‌زدگی چشم‌ها، ورم و پف چشم‌ها، حساسیت به نور، دوبینی و تاری دید
• سرخی و ورم پوست
• گواتر سمی
• طوفان تیروئیدی

در صورت ایجاد علایم زیر حتما به پزشک یا مرکز درمانی مراجعه کنید:

• در صورت مشاهده علایم و نشانه های ذکر شده که می تواند نشان دهنده بیماری باشد.
• در صورت مشاهده علایم زیر پس از تشخیص بیماری:
  • افزایش فشارخون
  • نامنظمی ضربان قلب
  • تغییرات روحی
  • گیجی و هذیان‌گویی
• سایر علایم و مواردی که پزشک یا تیم پزشکی برای مراجعه مجدد توصیه نموده است.
• تماس با اورژانس 115 در موارد اورژانسی