صفحه اصلی

برای داشتن کودکی سالم، بایستی به رشد او توجه ویژه داشت، یکی از بهترین راه های مطلع شدن از سلامت کودک، مراقبت رشد او می باشد، معیارهای اندازه گیری رشد جسمی کودک عبارتند از:

• وزن
• دور سر
• قد
• سیر تکامل فیزیکی

وزن

وزن طبیعی نوزاد بین ۲۵۰۰ تا ۴۵۰۰ گرم است. معمولا در هفته اول کمی از وزن نوزاد کاسته می شود، زیرا شیر کافی نمی خورد و از طرفی ادرار و مدفوع می کند. چنانچه نوزاد شیر کافی بخورد تا روز دهم به وزن زمان تولد خود می رسد و بعد از آن مرتبا به وزنش اضافه می شود. بطوری که در ۶ ماهگی به دو برابر وزن زمان تولد، در یک سالگی به ۳ برابر و در ۲ سالگی به ۴ برابر وزن زمان تولد خود می رسد.

• منحنی رشد

حساس ترین معیار رشد وزن است با اندازه گیری وزن و پایش رشد هر کودک می توان سوء تغذیه و یا بیماری ها را قبل از آنکه نشانه ها ی آن آشکار شود و یا عوارض بعدی روی سلامت کودک بگذارد کشف نمود. منحنی رشد هر کودک وسیله ای برای پایش رشد و سلامت کودک، پی بردن به وضعیت تغذیه او و آگاه شدن از بیماری ها است.

منحنی رشد برای سالهای اول تا ششم زندگی کودک استفاده می شود و از محور های افقی و عمودی تشکیل شده است. محور افقی نشان دهنده سن و محور عمودی بیانگر وزن کودک است. محور افقی به ۶ قسمت مجزا تقسیم شده و هر قسمت برای یکسال از زندگی کودک در نظر گرفته شده، هر قسمت نیز به ۱۲ ماه تقسیم شده است.

شرایط استفاده صحیح از منحنی رشد

• وزن کردن صحیح و دوره ای کودک
• وجود ترازویی دقیق و سالم
• تنظیم دقیق ترازو قبل از توزین هر کودک
• دقت در خواندن ترازو

نحوه اندازه گیری وزن در کودکان

اندازه گیری وزن بهترین شاخص رشد جسمی است، اولین توزین باید بلافاصله بعد از تولد صورت گیرد. کودکان باید در سال اول زندگی هر ماه یکبار، در سال دوم هر دو ماه یکبار، در سال سوم هر سه ماه یکبار و در سال های بعد تا ۶ سالگی هر ۶ ماه یکبار وزن شوند. معمولاّ برای وزن کردن کودکان از سه نوع ترازو استفاده می شود: ترازوی ثابت یا رو میزی، آویزی و عقربه ای یا کفی.

چگونگی اندازه گیری وزن کودکان با ترازوی رومیزی

• ترازو در روی میز و محل مطمئنی قرار داده شود.
• لباس های کودک کم باشد (چنانچه اتاق سرد بود در بیرون آوردن لباسهای کودک احتیاط کرد).
• پارچه تمیز؛ نرم و یا کاغذ تمیزی را روی کفه ترازو قرار داده و کودک را روی آن خوابانید.
• اطمینان از تعادل ترازو (وزنه باید روی عدد صفر قرار گیرد، اغلب ترازوها دکمه یا پیچی دارند که با آن ترازو را تنظیم می کنند).
• کودک به آهستگی و با احتیاط بر روی ترازو قرار داده شود، کاملا نزدیک کودک ایستاده و با او مشغول صحبت شد. (نوزادان و اطفال تحرک زیادی دارند باید مواظب بود که از روی ترازو به خارج پرت نشوند.)
• در این مرحله به منظور دقت در توزین کودک، توجه به محل تراز مهم است که به جایی تکیه نداشته باشد و برای ثابت نگه داشتن کودک با دست به ترازو فشار نیاید .
• با حرکت دادن وزن به طرف چپ و راست تعادل ایجاد می شود. بعضی از ترازوهای اطفال رومیزی عقربه ای هستند که عقربه در روی وزن کودک ثابت می ماند. بعد از متوقف شدن حرکات کودک وزن را خوانده و یادداشت نمایید.
• هنگام خواندن وزن، پاها یا قسمتهای بدن طفل نباید به زمین یا محل دیگری بخورد .

چگونگی کار با ترازوی آویزان

• ترازو از میله فلزی یا شاخه محکم درختی آویزان شود.
• لباس های کودک تا حد امکان کم شود.
• کودک در محل توزین قرار داده شود.
• کودک در حالی که در شلوارک است از قلاب مخصوص آویزان شود.
• وزن را خوانده و یادداشت نمود .

چگونگی کار با ترازوی کفی یا عقربه ای

• ترازو در محل صافی قرار گرفته باشد .
• عقربه روی نقطه مربوط به صفر باشد.
• کاغذ و یا پارچه تمیزی روی آن قرار داده شود .
• کفش کودک از پا در آورده شود .
• باید موقع خواندن وزن کودک بطور مستقیم نگاه کرد تا وزن درست خوانده شده و سپس یادداشت گردد.